نام کتاب : آشنایی با علوم اسلامی 2 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 84
اهل عرفان هرگاه با عنوان فرهنگی یاد شوند با عنوان " عرفا " و هر
گاه با عنوان اجتماعی شان یاد شوند غالبا با عنوان " متصوفه " یاد
میشوند .
عرفا و متصوفه هر چند یک انشعاب مذهبی در اسلام تلقی نمیشوند و خود
نیز مدعی چنین انشعابی نیستند و در همه فرق و مذاهب اسلامی حضور دارند ،
در عین حال یک گروه وابسته و به هم پیوسته اجتماعی هستند . یک سلسله
افکار و اندیشهها و حتی آداب مخصوص در معاشرتها و لباس پوشیدنها و
احیانا آرایش سر و صورت و سکونت در خانقاهها و غیره ، به آنها به
عنوان یک فرقه مخصوص مذهبی و اجتماعی رنگ مخصوص داده و میدهد .
و البته همواره - خصوصا در میان شیعه - عرفائی بوده و هستند که هیچ
امتیاز ظاهری با دیگران ندارند و در عین حال عمیقا اهل سیر و سلوک
عرفانی میباشند . و در حقیقت عرفای حقیقی این طبقهاند ، نه گروههایی که
صدها آداب از خود اختراع کرده و بدعتها ایجاد کردهاند .
ما در این درسها که درباره کلیات علوم اسلامی بحث میکنیم ، به جنبه
اجتماعی و فرقهای ، و در حقیقت به جنبه " تصوف " عرفان کاری نداریم ،
فقط از جنبه فرهنگی وارد بحث میشویم ، یعنی به عرفان به عنوان یک علم و
یک شاخه از شاخههای فرهنگ اسلامی نظر داریم نه به عنوان یک روش و
طریقه که فرقهای اجتماعی پیرو آن هستند .
اگر بخواهیم از جنبه اجتماعی وارد بحث شویم ناچار باید این فرقه را از
نظر علل و منشأ و از نظر نقش مثبت یا منفی ، مفید یا
نام کتاب : آشنایی با علوم اسلامی 2 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 84