نام کتاب : آشنایی با علوم اسلامی 2 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 64
از جهم بن صفوان گرفتند و در مورد کفر و یا ایمان فاسق عقیده منزله بین
المنزلتین را اختراع کردند و به بحث وچون و چرا در برخی مسائل دیگر
پرداختند و به این ترتیب کلام اسلامی پایه گذاری شد .
آری این است نوع تفسیر و توجیه پیدایش بحثهای عقلی دینی اسلامی از نظر
مستشرقان و اسلامشناسان غربی و شرقی .
این گروه ، عمدا یا سهوا بحثهای استدلالی و عقلی عمیقی را که اولین بار
وسیله امیرالمؤمنین علی علیهالسلام طرح شده فراموش میکنند .
حقیقت این است که طرح بحثهای عقلی عمیق در معارف اسلامی اولین بار
وسیله علی علیهالسلام در خطب و دعوات و مذاکرات آن حضرت مطرح شد . او
بود که اولین بار درباره ذات و صفات باری و درباره حدوث و قدوم ،
بساطت و ترکب ، وحدت و کثرت و غیر اینها بحثهای عمیقی را طرح کرد که
در نهج البلاغه و روایات مستند شیعه مذکور است . آن بحثها رنگ و بوی و
روحی دارد که با روشهای کلامی معتزلی و اشعری و حتی کلامهای برخی علمای
شیعی که تحت تأثیر کلامهای عصر خود بودهاند کلاملا متفاوت است .
ما در کتاب " سیری در نهج البلاغه " و همچنین در مقدمه جلد پنجم ة
اصول فلسفه و روش رئالیسم " در این باره بحث کردهایم .
مورخان اهل تسنن اعتراف دارند که عقل شیعی از قدیم الایام عقلی فلسفی
بوده است ، یعنی طرز تفکر شیعی از قدیم ، استدلالی و تعقلی بوده است .
تعقل و تفکر شیعی نه تنها با تفکر حنبلی که از
نام کتاب : آشنایی با علوم اسلامی 2 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 64