نام کتاب : آشنایی با علوم اسلامی 2 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 25
چرا مسلمین در مسائل کلامی و مسائل فقهی این اندازه فرقه فرقه شدند و
وحدت کلامی وفقهی خود را از دست دادند ؟ اختلاف در مسائل کلامی سبب
میگردد که مسلمین در بینش اسلامی وحدت نداشته باشند و اختلاف در مسائل
فقهی موجب میشود که عمل مسلمین نیز یکنواختی خود را از دست بدهد .
این سؤال و هم این تأسف بجا است ، اما لازم است به دو نکته اشاره شود
. نکته اول این است که اختلافات مسلمین در مسائل کلامی و فقهی نه به آن
اندازه است که پایه وحدت بینش اعتقادی و روش عملی آنها را به کلی
متزلزل کند ، مشترکات اعتقادی و عملی آنها آن اندازه زیاد است که
مفترقات آنها کمتر میتواند ضربه اساسی وارد نماید .
نکته دوم این است که اختلاف فکری و نظری در جامعهها با همه وحدتها و
اتفاقها در اصول فکری ، لا بد منه است ، و تا آنجا که مبنا و ریشه
اختلافات ، طرز استنباطها باشد نه غرضها ، مفید هم هست یعنی موجب تحرک
و تجسس و بحث و کاوش و پیشرفت است . آری آنجا که اختلافات با
تعصبات و جانبداریها و گرایشهای بیمنط ق احساساتی توأم میگردد و مساعی
افراد بجای اینکه صرف در اصلاح روش خود بشود صرف تحقیر و تهمت و افترا
به رقیب میشود موجب بدبختی است .
در مذهب شیعه ، مردم مکلفند که از مجتهد زنده تقلید نمایند ، مجتهدان
موظفند مستقلا در مسائل ، تفکر و اجتهاد نمایند و به آنچه از اسلاف و
بزرگان رسیده بسنده نکنند . اجتهاد و استقلال در تفکر ، خود به خود منجر
به اختلاف نظرهایی میگردد ، اما این
نام کتاب : آشنایی با علوم اسلامی 2 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 25