نام کتاب : آشنایی با علوم اسلامی 1 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 158
تجربه و آزمایش عملی را در آن راه نیست پس این علم اعتبار ندارد ،
یعنی مسائل این علم نفیا و اثباتا قابل تحقیق و مطالعه نیستند . این گروه
گرد آن علمی که یک روز یک سر و گردن از همه علوم دیگر بلندتر بود و
اشرف علوم و ملکه علوم خوانده میشد یک خطر قرمز کشیدند . از نظر این
گروه ، علمی به نام علم مابعدالطبیعه یا فلسفه اولی یا هر نام دیگر وجود
ندارد و نمیتواند وجود داشته باشد . این گروه در حقیقت گرامیترین مسائل
مورد نیاز عقل بشر را از بشر گرفتند .
گروهی دیگر مدعی شدند که روش قیاسی در همه جا بیاعتبار نیست ، در
مابعد الطبیعه و اخلاق باید از آن استفاده کرد . این گروه اصطلاح جدیدی خلق
کردند و آنچه را که با روش تجربی قابل تحقیق بود ( علم ) خواندند و آنچه
میبایست با روش قیاسی از آن استفاده شود اعم از متافیزیک و اخلاق و
منطق و غیره آنرا ( فلسفه ) خواندند . پس تعریف فلسفه در اصطلاح این
گروه عبارت است از ( علومی که صرفا با روش قیاسی تحقیق میشوند و تجربه
و آزمایش عملی را در آنها راه نیست ) .
بنابراین نظر مانند نظر علماء قدیم کلمه فلسفه یک اسم عام است نه اسم
خاص ، یعنی نام یک علم نیست ، نامی است که شامل چندین علم میگردد .
ولی البته دائره فلسفه به حسب این اصطلاح نسبت به اصطلاح قدما تنگتر
است . زیرا فقط شامل علم ما بعد الطبیعه و علم اخلاق و علم منطق و علم
حقوق و احیانا بعضی علوم دیگر میشود و اما ریاضیات و طبیعیات در خارج
این دائره قرار میگیرند ، برخلاف اصطلاح قدما که شامل
نام کتاب : آشنایی با علوم اسلامی 1 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 158