نام کتاب : انسان کامل نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 236
کردهاند که گفتهاند " من " انسان همان روح انسان است ، " من " خیلی
دقیقتر و عمیقتر است از آنچه که فلاسفه آن را روح انسان میدانند .
من و تو برتر از جان و تن آمد
که جان و تن ز اجزای من آمد
البته آنها میگویند هر کس به من حقیقی خودش آن وقت دست مییابد و من
خود را آن وقت کشف میکند که خدا را کشف کرده باشد . شهود من خود ، از
شهود خدا هیچ وقت جدا نیست و این مطلب در قرآن است : " « و لا تکونوا
کالذین نسوا الله فانسیهم انفسهم اولئک هم الفاسقون » " [1] که
داستانش مفصل است .
عرفا شدیدا توجه دارند که " من " انسان ، خیلی عمیقتر از آن حدی است
که فلاسفه درک کردهاند . محیالدین عربی [2] ، فلاسفهای نظیر بوعلی را
سخت تحقیر میکند میگوید . . . [3] سخن شبستری هم عین سخن محیالدین
است .
ملای رومی در یک جا عجیب این مطلب را بیان کرده است ، میگوید :
ای که در پیکار ، خود را باخته
دیگران را تو زخود نشناخته
ای کسی که خود یعنی همان " من " را باختهای . این
[1] سوره حشر ، آیه . 19
[2] محیالدین عربی چنانکه قبلا گفتیم پدر عرفان اسلامی است و تمام
عرفائی که از قرن هفتم به بعد آمدهاند و عرفان نظری داشتهاند چه آنهائی
که به زبان فارسی گفتهاند ( از قبیل مولوی ) و چه آنهائی که به زبان عربی
گفتهاند شاگردهای مکتب او هستند . عرفان از نظر فکری [ از زمان او ]
خیلی توسعه پیدا کرده است .
[3] [ افتادگی از نوار است ] .
نام کتاب : انسان کامل نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 236