نام کتاب : انسان کامل نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 179
افاضی " میگویند یعنی علمی که از درون میجوشد قبول دارد . ضمن اینکه علم
عقلی را هم قبول دارد و به سوی آن دعوت میکند ، این علم را هم قبول دارد
. به موسی میفرماید : ما یک بندهای داریم ، نزد او میروی و از او علم
« علمناه من لدنا علما »[1] ما به آن بنده ، از نزد خودمان
علم دادیم یعنی او علمش را از یک بشر نیاموخته از درون و باطنش ، علمی
جوشاندهایم [2] .
حافظ با آن زبان رمزی شیرین خود ، همین حدیث را معنی میکند . میگوید :
سحرگه رهروی در سرزمینی
همی گفت این معما با قرینی
که ای صوفی شراب آنگه شود صاف
که در شیشه بماند اربعینی
باز پیغمبر ( ص ) فرمود : " « لولا ان الشیاطین یحومون حول قلوب
بنیادم لنظروا الی ملکوت السموات » " [3] اگر نه این است که شیاطین
گرد دلهای فرزندان آدم حرکت میکنند و غبار و تاریکی ایجاد میکنند ،
بنیآدم میتوانست با چشم دل ، ملکوت را مشاهده کند . این حدیثی است که
در برخی کتب خود ما مثل جامع السعادات آمده است . همچنین فرمود :
« لولا تکثیر فی کلامکم ، و تمریج فی قلوبکم ، لرایتم ما اری ، و لسمعتم ما
اسمع » اگر نبود پر حرفیها و حرفهای اضافی شما این زبان خیلی به انسان
ضرر میزند و اگر نبود تمریج [4] در دل
[1] سوره کهف ، آیه . 65
[2] کلمه علم لدنی هم که میگویند ، از همین آیه قرآن اقتباس شده است.
[3] محجةالبیضاء ، ج 2 ، ص . 125
[4] " مرج " یعنی چمن .
نام کتاب : انسان کامل نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 179