responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : انسان در قرآن نویسنده : مطهری، مرتضی    جلد : 1  صفحه : 67
شخصیتی . شخص انسان یعنی مجموعه‌ء جهازات بدنی او بالفعل به دنیا می‌آید . انسان در آغاز تولد از نظر جهازات بدنی مانند حیوانات دیگر بالفعل‌ است ، ولی از نظر جهازات روحی ، از نظر آنچه بعدا شخصیت انسانی او را می‌سازد ، موجودی بالقوه است ، ارزشهای انسانی او در زمینه‌ء وجودش‌ بالقوه موجود است و آماده‌ء روییدن و رشد یافتن [1] .
انسان از نظر روحی و معنوی یک مرحله از مرحله‌ء بدنی عقب‌تر است ، جهازات بدنی اش در رحم وسیله‌ء عوامل دست اندرکار آفرینش ساخته و پرداخته می‌شود ، ولی جهازات روحی و معنوی و


[1] تحقیق در مسأله فطرت ، به مفهوم اسلامی آن ، در رساله‌ای جداگانه ان‌ شاء الله منتشر خواهد شد . در اینجا همین قدر می‌خواهیم مطلب روشن شود که‌ نظریه‌ء فطرت ، در مفهوم اسلامی آن ، بر خلاف مفهوم دکارتی و کانتی و غیره‌ به معنی این نیست که انسان از بدو تولد پاره‌ای از ادراکات یا گرایشها و خواستها را بالفعل دارد و به تعبیر فلاسفه با عقل و اراده‌ء بالفعل متولد می‌شود ، همچنانکه درباره‌ء انسان نظریه‌ء منکران فطرت از قبیل مارکسیستها و اگزیستانسیالیستها را نمی‌پذیریم که انسان در آغاز تولد پذیرا و منفعل‌ محض است و هر نقشی به او داده شود بی تفاوت است نظیر یک صفحه‌ء سفید که نسبتش با هر نقشی که روی آن ثبت شود متساوی است ، بلکه انسان در آغاز تولد بالقوه و به نحو امکان استعدادی خواهان و متحرک به سوی یک‌ سلسله دریافتها و گرایشهاست و یک نیروی درونی او را به آن سو سوق می‌دهد با کمک شرایط بیرونی - و اگر به آنچه بالقوه دارد برسد ، به فعلیتی که‌ شایسته‌ء اوست و انسانیت نامیده می‌شود رسیده است و اگر فعلیتی غیر آن‌ فعلیت در اثر قسر و جبر عوامل بیرونی بر او تحمیل شود ، یک موجود " مسخ شده " خواهد بود . این است که مسخ انسان که حتی مارکسیستها و اگزیستانسیالیستها از آن سخن می‌گویند تنها با این مکتب قابل توجیه است. از نظر این مکتب ، نسبت انسان در آغاز پیدایش با ارزشها و کمالات‌ انسانی ، از قبیل نسبت نهال گلابی با درخت گلابی است که یک رابطه‌ء درونی به کمک عوامل بیرونی ، اولی را به صورت دومی در می‌آورد نه از قبیل تخته چوب و صندلی که تنها عوامل بیرونی آن را به این صورت در می‌آورند .

نام کتاب : انسان در قرآن نویسنده : مطهری، مرتضی    جلد : 1  صفحه : 67
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست