نام کتاب : انسان در قرآن نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 66
انسانی مییابد ، دوست دوستان انسان یعنی علم ، فرهنگ ، بهداشت ، رفاه
، آزادی ، عدالت و محبت ، و دشمن دشمنهای او یعنی جهل ، فقر ، ظلم ،
بیماری ، اختناق و تبعیض میگردد .
این نوع از خودآگاهی اگر پیدا شود ، بر خلاف خود آگاهی ملی و خودآگاهی
طبقاتی ، جنبه اخلاقی خواهد داشت . ولی این خودآگاهی با اینکه بیش از
همه صورت منطقی دارد و سر و صدای فراوان راه انداخته ، کمتر از همه
واقعیت یافته است . چرا ؟
راز مطلب در نحوهء وجود و واقعیت انسان نهفته است . انسان در نحوهء
وجود و واقعیتش با همهء موجودات دیگر اعم از جماد و نبات و حیوان
متفاوت است از این نظر که هر موجودی که پا به جهان میگذارد و آفریده
میشود همان است که آفریده شده است ، یعنی ماهیت و واقعیت و
چگونگیهایش همان است که به دست عوامل خلقت ساخته میشود ، اما انسان
پس از آفرینش ، تازه مرحلهء اینکه چه باشد و چگونه باشد آغاز میشود .
انسان آن چیزی نیست که آفریده شده است ، بلکه آن چیزی است که خودش
بخواهد باشد ، آن چیزی است که مجموع عوامل تربیتی و از آن جمله اراده و
انتخاب خودش او را بسازد .
به عبارت دیگر ، هر چیزی از نظر ماهیت که چیست و از نظر کیفیت که
چگونه باشد ، " بالفعل " آفریده شده ، اما انسان از این نظر " بالقوه
" آفریده شده است ، یعنی بذر انسانیت در او به صورت امور بالقوه
موجود است که اگر به آفتی برخورد نکند آن بذرها تدریجا از زمینهء وجود
انسان سر بر میآورد و همینها فطریات انساناند و بعدها " وجدان " فطری
و انسانی او را میسازند .
انسان ، بر خلاف جماد و نبات و حیوان ، شخصی دارد و
نام کتاب : انسان در قرآن نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 66