نام کتاب : اصول فلسفه و روش رئالیسم 1 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 78
به مقتضای قواعد دیالکتیک ، ما هیچگاه نمیتوانیم و نخواهیم توانست
یک مفهوم کلی یا ثابت یا مطلق تصور کنیم و یا تصدیقی با این اوصاف
داشته باشیم و هر
>
دکتر ارانی در صفحه 57 ماتریالیسم دیالکتیک میگوید : " ایستادن (
جمود و ثابت ماندن ) ، نسبی و محدود ولی حرکت و تغییر ، دائمی و بیحد
است " ، نهایت این است که قدما حرکت فلک را مثال میآوردند و مادیین
حرکت مطلق ماده را ، تنها اختلاف در بیان مثال است . از این اشخاص
باید پرسید آیا قوانینی که به عنوان " اصول دیالکتیک " بیان میکنید
مثل " اصل نفوذ ضدین " و " اصل تکاپوی طبیعت " آیا خود این اصول را
ما به عنوان قضایای دائمی و همیشگی تلقی کنیم یا به عنوان قضایای موقتی ؟
اگر دائمی هستند پس مدعای ما ثابت شد و اگر دائمی نیستند پس اصول
دیالکتیک بر فرض صحت ، صحت موقتی دارد و نمیتواند جهان و تمام طبیعت
را ازلا و ابدا توضیح و تشریح نماید .
نکتهای که لازم است تذکر داده شود این است که دانشمندان ماتریالیست
آنجا که میخواهند حقایق دائمی را نفی کنند از دو راه وارد میشوند ( البته
خودشان این دو را با هم مخلوط میکنند ) یکی آنکه میگویند چون تمام قضایای
ذهنی تصویری از ارتباطات موجود در طبیعت است و آن ارتباطات دائما در
تغییر است پس هیچ قضیه دائمی وجود ندارد و ما جواب این مطلب را الان
دادیم و گفتیم به اعتراف خود ماتریالیستها در طبیعت نیز ( صرفنظر از
ماوراء الطبیعه ) قضایای دائمی وجود دارد .
دیگر اینکه میگویند " هر مفهومی جزئی از طبیعت و تحت تأثیر تمام
اجزاء طبیعت است و همراه سایر اجزاء دائما در تکاپو و تغییر و تحول
است پس هیچ مفهوم ثابت و جامد وجود ندارد " و بنابراین خود تصویری که
ما از ارتباطات متغیر داریم نیز متغیر است .
و البته روی اصل اینکه روح هم مادی است و تمام خواص ماده را داراست
باید هم درباب مفاهیم ذهنی اینطور قائل شد ، ولی اینجا این اشکال پیش
میآید که اگر مفاهیم و تصوراتی که از روابط متغیر طبیعت در ذهن پیدا
میشود مانند خود آن روابط متغیر باشند پس هیچ قضیهای در دو " آن " به
یک حال در ذهن باقی نیست پس ما نسبت به یک لحظه گذرنده از واقعیت
خارجی نمیتوانیم در ذهن خود یک تصور باقی داشته باشیم که آن تصور ذهنی
یا قضیه در همه آنات نسبت به حالت آن لحظه خاص صادق >
نام کتاب : اصول فلسفه و روش رئالیسم 1 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 78