اصول فلسفه و روش رئالیسم 1 - مطهری، مرتضی

نام کتاب : اصول فلسفه و روش رئالیسم 1 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 38

و گذشته از این کاوش غریزی برای رفع حوائج زندگی ، دست به هر رشته از رشته‌های گوناگون علوم بزنیم اثبات هر خاصه از خواص موجودات به موضوع‌ خود

> دارد ، لهذا مجموع ادراکات و مفاهیم ذهنی در نظر فیلسوف سه دسته‌ مهم را تشکیل می‌دهند : . 1 " حقایق " یعنی مفاهیمی که در خارج مصداق واقعی دارند . . 2 " اعتباریات " یعنی مفاهیمی که در خارج مصداق واقعی ندارند لکن‌ عقل برای آنها مصداق اعتبار می‌کند یعنی چیزی را که مصداق واقعی این‌ مفاهیم نیست مصداق فرض می‌کند ، و بعد از این در طی یک فصل مستقل ، کیفیت پیدایش ادراکات اعتباری و اینکه عقل از اعتبار یک رشته مفاهیم‌ ناچار است گفته خواهد شد . و برای آنکه خواننده فی‌الجمله بتواند ادراکات حقیقی را از ادراکات‌ اعتباری تمیز دهد مثال ساده‌ای ذکر می‌کنیم : مثلا اگر از هزار نفر سرباز یک فوج تشکیل داده شود هر یک از سربازها یک جزء از این فوج به شمار می‌رود و خود فوج عبارت است از مجموع نفرات‌ . نسبت هر فرد به مجموع نسبت جزء به کل است . ما هم هر یک از افراد را ادراک می‌کنیم و درباره آنها حکمهای مختلفی می‌نماییم و هم مجموع آنها را که " فوج " نامیده‌ایم و درباره آن نیز حکمهای مخصوصی می‌نمائیم . ادراکات ما نسبت به افراد ، ادراکات حقیقیه است زیرا مصداق واقعی‌ خارجی دارد و اما ادراکات ما نسبت به مجموع ، اعتباری است زیرا " مجموع " مصداق واقعی ندارد و آنچه واقعیت دارد هر یک از افراد است نه‌ مجموع . . 3 " و همیات " یعنی ادراکاتی که هیچگونه مصداقی در خارج ندارند و باطل محض می‌باشند ، مثل تصور غول و سیمرغ و شانس و امثال آنها . فلسفه سعی می‌کند با میزانهای دقیق خود امور حقیقی را از دو دسته دیگر جدا سازد . لازم است تذکر داده شود چیزی که بسیار دشوار است و از لغزشگاههای‌ فلاسفه به‌شمار می‌رود تمیز امور اعتباری است که حقیقت‌نما هستند از حقایق. دانشمندان جدید اروپا که به نقادی عقل و فهم انسان پرداخته‌اند کوشش‌ بسیار کرده‌اند که ساخته‌های ذهن را از حقایقی که واقعیت خارجی دارند جدا سازند و >

نام کتاب : اصول فلسفه و روش رئالیسم 1 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 38

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست