نقدی بر مارکسیسم - مطهری، مرتضی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : نقدی بر مارکسیسم نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 182

یکی از بحث‌های مهم که از بحث جاودانگی حقیقت مهمتر است بحث‌ جاودانگی اخلاق و اصول اخلاقی است . از حرف‌های بسیار رایج و مسلم امروز مسأله نسبی بودن اخلاق است [1] به این معنی که اخلاق یک مسأله نسبی‌ است و ما هیچ اخلاق دائم و جاودانه‌ای نداریم ، یک چیز ممکن است در یک‌ زمان اخلاق باشد و در زمان دیگر ضد اخلاق . پس اخلاق به شرائط و اوضاع و احوال خاص بستگی دارد و معنی ندارد که یک دستور اخلاقی که در چند هزار سال پیش داده شده است مطلق باشد و لازم باشد که مردم در همه زمانها به‌ آن عمل کنند . البته در این مسأله همه‌شان متفقند منتها مارکسیستها به یک‌ شکل آنرا مطرح می‌کنند و دیگران به شکل دیگر . بعقیده مارکسیستها بنابر فلسفه " بودن " اخلاق جاودان است و یک اصل اخلاقی برای همیشه صحیح است‌ ولی بنابر فلسفه " شدن " اخلاق ارزش موقت و نسبی دارد ، در یک زمان‌ محدود معتبر است و در زمان دیگر غیر معتبر .
[ به هر حال ] این مسأله ، مسأله بسیار مهمی است ، زیرا تنها شامل‌ اخلاق نیست ، شامل احکام نیز هست [2] . عقیده اینها این است که‌ همانطور که هیچ حقیقتی دائم نیست و حقیقت موقت است دستور هم موقت‌ است . زیرا فرقی که میان حقیقت و اخلاق وجود دارد این است که حقیقت از نوع " خبر " است و اخلاق از نوع " انشاء " ، آن " نظر " است و این‌ عمل . [ لذا ] قهرا در باب احکام - یعنی احکام فرعی - هم این حرف می‌آید و اختصاص به آنچه که ما آنرا اصطلاحا اخلاق می‌گوئیم ندارد . [ زیرا ] اینها [ یعنی مارکسیستها ] که لفظ

[1] بطور کلی کلیت و اطلاق و دوام با ذوق امروزی‌ها خوش آیند نیست . آنها با کلیت و اطلاق و دوام مخالفند و بلکه [ مخالف با ] اینها در نزد آنها بصورت یک سلسله اصول موضوعه در آمده است ، مثلا برای باطل بودن‌ یک سخن یا نظریه کافی است که بگویند فلان حرف توبوی اطلاق می‌دهد و تو مطلق گرا هستی یا توکلی گرا هستی . ( و همچنین در مورد دوام و ثبات ) [2] بحث جاودانگی اصول اخلاقی برای ما اهمیت بیشتری دارد و با مسأله‌ جاودانگی اسلام تماس بیشتری پیدا می‌کند . زیرا اخلاق عبارت از یک سلسله‌ تعلیمات است و اگر کسی تعلیمات اخلاقی و انسانی و تعلیمات اجتماعی را جاودان نداند نتیجه اصول اخلاقی و تربیتی و تعلیماتی اسلام را هم جاودان‌ نمی داند و می‌گوید اینها اگر هم اعتبار داشته باشد در زمان خودش اعتبار داشته است ، بعد که زمان تغییر کرده و اوضاع عوض شده است بحکم این‌ قاعده کلی که اصول اخلاقی باید تغییر کند اصول تعلیمات اسلام هم باید تغییر کند و این بخشی بزرگ از اسلام منسوخ گردد . البته مسأله جاودانگی‌ حقیقت هم با مسأله جاودانگی اسلام ارتباط پیدا می‌کند ولی مسأله جاودانگی‌ اصول اخلاقی ارتباط بیشتری با جاودانگی اسلام پیدا می‌کند .

نام کتاب : نقدی بر مارکسیسم نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 182

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست