نام کتاب : فلسفه اخلاق نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 148
و آن چیزی که حجم اخلاقی به دور آن میگردد ، یا به تعبیری که امشب گفتم
آن نقطه ای از روح انسان که اسلام روی آن دست گذاشته است برای احیاء
اخلاق انسانی و برای اینکه انسان را به سوی اخلاق سوق بدهد ، کرامت و عزت
نفس است ناچار باید لااقل قسمتی از آیات و احادیث در این زمینه را
برای شما بخوانم ، و تا اینها را نخوانیم درست آشنا نمیشویم .
عزت نفس : « و لله العزش و لرسوله و للمؤمنین »[1] عزت منحصرا از
آن خداست و پیامبر خدا و مؤمنین مؤمن باید همیشه عزیز باشد و عزیز است.
پیغمبر اکرم فرمود : « اطلبوا الحوائج بعزش الانفس » [2] . انسان
احتیاج پیدا میکند به انسانهای دیگر آیا عرض احتیاج به انسانهای دیگر
خوب است یا بد ؟ برخی مکتبها میگویند خوب است ، مخصوصا از این جهت
که هر چه انسان بیشتر اظهار احتیاج و تذلل و خواستاری بکند نفس خودش را
بیشتر خوار و ذلیل کرده برای تهذیب نفس خوب است .
کلبیون و ملامیه
گروهی بوده اند در یونان قدیم که اینها را کلبیون میگویند اینها در
اخلاق توصیه میکردند به دنائت و پستی ، و هر چه انسان خودش را بیشتر
پست میکرد ، از نظر اینها اخلاقی تر بود و در غیر کلبیون هم چنین افرادی
در دنیا بوده اند در اخلاق صوفیانه ما نیز چنین کلماتی هست ولی نه زیاد
چون اینها متأثر از اخلاق اسلامی هستند و از عزت و کرامت نفس هم زیاد
[1] سوره منافقون ، آیه . 7
[2] نهج الفصاحة ، حدیث 325 ، ص . 64
نام کتاب : فلسفه اخلاق نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 148