- مدرسه فقاهت
- کتابخانه مدرسه فقاهت
- کتابخانه تصویری (اصلی)
- کتابخانه اهل تسنن
- کتابخانه تصویری (اهل تسنن)
- ویکی فقه
- ویکی پرسش
- مدرسه فقاهت
- کتابخانه مدرسه فقاهت
- کتابخانه تصویری (اصلی)
- کتابخانه اهل تسنن
- کتابخانه تصویری (اهل تسنن)
- ویکی فقه
- ویکی پرسش
|
||||
| نام کتاب : عدل الهی نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 51 | ||||
| این گروه هر چند خودشان مدعی انکار عدل نیستند ولی با توجیهی که از عدل کرده‌اند عملا منکر عدل اند و لهذا مخالفان اشاعره - یعنی شیعه و معتزله - به " عدلیه " معروف شدند ، اشاره به اینکه آنچه اشاعره می‌گویند توجیه عدل نیست ، انکار عدل است . از نظر این گروه نیز قهرا مسأله‌ای درباره عدل الهی نمی‌تواند مطرح باشد ، بلکه این گروه از گروه اول ، از نظر تعهد به پاسخگوئی به اشکالات مربوط به عدل ، آزادترند . این گروه به خیال خود خواسته‌اند راه " تنزیه " بپویند و خداوند را از شرک در خالقیت ، و هم از ظلم و ستم ، منزه و مبرا بدانند ، از اینرو از طرفی از غیر خدا نفی فاعلیت کرده‌اند و از طرف دیگر صفت عدل را در مرتبه متأخر از فعل خدا قرار داده‌اند بطوری که حسن و قبح عقلی افعال را از ریشه انکار کرده و گفته‌اند مفهوم عادلانه بودن یک فعل ، جز این نیست که مستند به خداوند باشد ، و با این مقدمات نتیجه‌گیری کرده‌اند که خداوند نه در فاعلیت شریک دارد و نه ظلم می‌کند . اما در حقیقت ، این گروه بجای خداوند ، ظالمان بشری را " تنزیه " نموده و تبرئه کرده‌اند . زیرا ابتدائی ترین و روشن ترین نتیجه‌ای که از این طرز تفکر گرفته می‌شود این است که آنچه فلان ستمگر می‌کند او نمی‌کند ، بلکه خدا می‌کند ! و چون خدا می‌کند ظلم نیست ، عین عدل است ، زیرا عدل بنابر این مسلک ، مفهومی جز این ندارد که کار ، کار خدا باشد . از طرف دیگر چون کاری که غیر خدا فاعل آن باشد به هیچوجه و به هیچ اعتبار و به هیچ معنی وجود ندارد ، پس در قاموس هستی ، " ظلم " به هیچوجه وجود ندارد . شاید علت حمایت ستمگرانی مانند " متوکل عباسی " از اشاعره همین نتیجه‌گیری مطلوب بوده است . با چنین منطق و چنین نتیجه‌گیری ، نقش مظلوم در دفاع از حقوق خویش و وظیفه‌ای که از نظر دین باید انجام دهد چیست ؟ ! خیلی روشن است . اما اینکه این متکلمین در باره آنهمه نسبتهای ظلمی که قرآن به ستمگران بشر می‌دهد و وظیفه‌ای که قرآن بر عهده افراد در زمینه مبارزه با ظلم و ظالم نهاده است چه می‌گویند ؟ سؤالی است که پاسخ آن را از خود اشاعره باید پرسید . سایر متکلمین - و در حقیقت شخصیتهای برجسته متکلمین - منطق اشاعره را سخت طرد و تحقیر کرده‌اند . آنان نه نفی فاعلیت از غیر خدا کرده‌اند و نه با دستاویز توحید فعلی ، ظلم بشری را نفی نموده‌اند . متکلمان غیر اشعری یعنی متکلمان شیعی و معتزلی عدل را به عنوان حقیقتی واقعی در جریانات عالم ، قطع نظر از انتساب و | ||||
| نام کتاب : عدل الهی نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 51 | ||||
|
www.eShia.ir