نام کتاب : عدل الهی نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 159
خود را ورزیده سازند .
مولوی به دنبال اشعاری که نقل کردیم ، میگوید :
چون صفا بیند ، بلا شیرین شود
خوش شود دارو چو صحت بین شود
برد بیند خویش را در عین مات
پس بگوید اقتلونی یا ثقات
سعدی میگوید :
گوهر قیمتی از کام نهنگان آرند
آنکه او را غم جان است به دریا نرود
بلا و نعمت ، نسبی است
از این نکته نباید غفلت ورزید که مصائب ، وقتی نعمت هستند که انسان
از آنها بهره برداری کند و با صبر و استقامت و مواجهه با دشواریهایی که
مصائب تولید میکنند روح خود را کمال بخشد . اما اگر انسان در برابر
سختیها فرار را انتخاب کند و ناله و شکوه سر دهد ، در این صورت بلا از
برای او واقعا بلاست .
حقیقت این است که نعمتهای دنیا نیز مانند مصائب ، ممکن است مایه
رقاء و سعادت باشد ، و ممکن است مایه بدبختی و بیچارگی گردد . نه فقر ،
بدبختی مطلق است و نه ثروت خوشبختی مطلق . چه بسا فقرهایی که موجب
تربیت و تکمیل انسانها گردیده ، و چه بسا ثروتهایی که مایه بدبختی و
نکبت قرار گرفته است . امنیت و نا امنی نیز چنین است . برخی از افراد
یا ملتها در هنگام امنیت و رفاه ، به عیاشی و تن پروری میافتند و
بالنتیجه در پرتگاه خواری و ذلت سقوط میکنند و بسیاری دیگر از ملتها از
شلاق بدبختی و گرسنگی به جنبش در میآیند و به آقایی و عزت میرسند .
سلامت و بیماری ، عزت و ذلت ، و سایر مواهب و مصائب طبیعی نیز مشمول
همین قانون است . نعمتها و همچنین شدائد و بلایا ، هم موهبت است ، زیرا
از هر یک از آنها میتوان بهره برداری های عالی کرد ، و نیز ممکن است بلا
و بدبختی شمرده شوند ، زیرا ممکن است هر یک از آنها مایه بیچارگی و
تنزل گردند . هم از راه فقر میتوان به سعادت رسید و هم از راه ثروت ، و
از هر دو راه نیز ممکن است آدمی به بدبختی برسد .
علیهذا نعمت بودن نعمت ، بستگی دارد به نوع عکس العمل انسان در
برابر آن نعمت ، که شاکر باشد یا کفور ، و همچنین نقمت بودن نقمت ،
بستگی دارد به نوع عکس العمل انسان در برابر آن که صابر و خویشتندار
باشد یا سست عنصر و
نام کتاب : عدل الهی نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 159