نام کتاب : عدل الهی نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 154
خدا برای تربیت و پرورش جان انسانها دو برنامه تشریعی و تکوینی دارد
و در هر برنامه ، شدائد و سختیها را گنجانیده است . در برنامه تشریعی ،
عبادات را فرض کرده و در برنامه تکوینی ، مصائب را در سر راه بشر قرار
داده است . روزه ، حج ، جهاد ، انفاق ، نماز ، شدائدی است که با تکلیف
ایجاد گردیده و صبر و استقامت در انجام آنها موجب تکمیل نفوس و پرورش
استعدادهای عالی انسانی است . 1 گرسنگی ، ترس ، تلفات مالی و جانبی ،
شدائدی است که در تکوین پدید آورده شده است و بطور قهری انسان را در بر
میگیرد .
بلا برای اولیاء
از این رو است که وقتی خدا نسبت به بندهای از بندگانش لطف مخصوصی
دارد او را گرفتار سختیها میکند . جمله معروف " البلاء للولاء " مبین
همین اصل است .
در حدیثی از امام باقر ( ع ) آمده است که :
« ان الله عز و جل لیتعاهد المؤمن بالبلاء کما یتعاهد الرجل اهله
بالهدیة من الغیبة » [2] .
" خدا از بنده مؤمنش تفقد میکند و برای او بلاها را اهداء مینماید
همانطوری که مرد در سفر برای خانواده خودش هدیهای میفرستد " .
در حدیث دیگر از حضرت امام صادق ( ع ) آمده است :
« ان الله اذا احب عبدا غته بالبلاء غتا » [3] .
" خدا زمانی که بندهای را دوست بدارد او را در دریایی شدائد غوطهور
میسازد " .
یعنی همچون مربی شنا که شاگرد تازه کار خود را وارد آب میکند تا تلاش
کند و دست و پا بزند و در نتیجه ورزیده شود و شناگری را یاد بگیرد ، خدا
هم بندگانی را که
[1] این مطلب با نفی حرج و دشواری در دین که جزء مطالب مسلم و قطعی
است منافات ندارد ، زیرا مقصود از نفی حرج این نیست که در دین ، تمرین
و تکلیف وجود ندارد ، بلکه مقصود این است که در دین ، دستورهایی که
مانع پیشرفت انسان باشد و مزاحم فعالیت صحیح باشد وجود ندارد . قوانین
دینی طوری وضع شده است که نه دست و پاگیر است و نه تنبل پرور .
[2] بحار الانوار ، ج 15 ، جزء اول ص 56 ، چاپ کمپانی ، نقل از کافی .
[3] بحار الانوار ، ج 15 ، جزء اول ص 55 ، چاپ کمپانی ، نقل از کافی .
نام کتاب : عدل الهی نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 154