- مدرسه فقاهت
- کتابخانه مدرسه فقاهت
- کتابخانه تصویری (اصلی)
- کتابخانه اهل تسنن
- کتابخانه تصویری (اهل تسنن)
- ویکی فقه
- ویکی پرسش
- مدرسه فقاهت
- کتابخانه مدرسه فقاهت
- کتابخانه تصویری (اصلی)
- کتابخانه اهل تسنن
- کتابخانه تصویری (اهل تسنن)
- ویکی فقه
- ویکی پرسش
|
||||
| نام کتاب : شرح منظومه 2 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 54 | ||||
|
در اینجا اشکالاتی پدید می‌آید . خلاصه‌ء آنها اینکه علت غائیه در مورد
فاعل هائی صادق است که آن فاعل‌ها صاحب قصد و اراده و شعور و ادراک
بوده باشند و تصور هدف و غایت و تصدیق به مفید بودن آن باعث و محرک و
انگیزه‌ء فاعل واقع گردد . علیهذا طبیعت نمی‌تواند در کارهای خود غایت و هدف داشته باشد زیرا طبیعت فاقد شعور و اراده است و هدف داشتن فرع شعور و اراده است . همچنین ذات احدیت و سایر حقایق ما فوق الطبیعه که در زبان حکماء الهی . " عقول مجرده " نامیده می‌شوند نمی‌توانند در افعال خود غایت و هدف داشته باشند ، زیرا فاعلی می‌تواند هدف داشته باشد که اراده‌اش ناقص و بالقوه باشد و تصور هدف ، اراده‌ء او را بر انگیزد و از قوه به فعل آورد . بنابراین ذات احدیت که مافوق همه‌ء علل و اسباب است ، محال است که تحت تاثیر علتی واقع گردد و از اینکه هدف و انگیزه‌ای او را ( به کاری ) وادار کند منزه و مبرا است . پس نه علل ما فوق الطبیعه می‌توانند غایت داشته باشند و نه علل طبیعیه فاقد شعور و ادراک ( یعنی جمادات و نباتات ) ، باقی می‌ماند حیوان و انسان . هر چند بسیاری از افعال ارادی حیوان و انسان معلل به علل غائیه است و هر چند اراده‌ء انسان و حیوان ناقص است و نیازمند به مکمل و متمم است ( و مکمل و متمم آن ، همان غایت داشتن است ) اما چه دلیلی در کار است که همه‌ء افعال اختیاری انسان بدون استثناء تعلل به علل غائیه باشند و اراده‌ء ناقصه [1] انسان ( و حیوان ) [1] اراده‌ء ناقصه در مقابل اراده‌ء کامله است . اراده‌ء کامله ، اراده ای است بالفعل و ازلی و احتیاج به انگیزه و محرک و باعث ندارد ، مانند اراده‌ء باری تعالی و همچنین عقول مجرده که حکماء الهی به آن قائلند . |
||||
| نام کتاب : شرح منظومه 2 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 54 | ||||
|
www.eShia.ir