شرح منظومه 1 - مطهری، مرتضی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : شرح منظومه 1 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 63

ظرف او و او مظروف نفس است و آن " معلوم " است . از پیدایش معلوم‌ در ظرف نفس انعکاسی بر صفحه نفس پیدا می‌شود ، آن انعکاس ، " علم " است . مثل نفس از این جهت مثل یک کره بلورین است که در وسط آن جسم‌ ملونی را نهاده باشند . آن بلور ظرف و محل آن جسم ملون است ، ولی‌ انعکاسی که از آن جسم ملون بر دیوارهای بلور می‌افتد قائم به بلور است . این بیان نیز بسیار سخیف است و اسخف از اولی است . مصراع بالا :

بعض قیاما من حصول فرقا

، ناظر به این نظریه است .

و قیل بالاشباح الاشیا انطبعت

و قیل بالانفس و هی انقلبت

و گفته شده اشیاء به شبح ( نه به ماهیت ) در نفس منطبع می‌شوند . و گفته شده است به ماهیت منطبع می‌شوند ، اما ماهیت منقلب می‌شود . شرح : این بیت اشاره است به دو نظریه و به دو راه فرار دیگر : 1 - آنچه در ذهن وجود پیدا می‌کند شبح اشیاء است نه ماهیت اشیاء . ماهیت در ذهن وجود پیدا نمی‌کند تا اشکال گذشته پیش آید . توضیح اینکه به عقیده صاحبان نظریه اشباح ، هنگام علم و ادراک ، صرفا تصویری از اشیاء خارجی در ذهن پیدا می‌شود نظیر تصویری که بوسیله نقاشی یا فیلم عکاسی بر صفحه مقوا پدید می‌آید . هرگز کسی اشکال نمی‌کند که هنگامی‌ که عکس یک انسان بر یک صفحه مقوا پیدا می‌شود انسان بر روی صفحه مقوا ظاهر شده است و چون انسان است پس جوهر است و چون بر روی صفحه مقواست‌ پس عرض است و از مقوله کیف است پس اجتماع جوهر و عرض شده است و انسان که جوهر است در مقوله کیف واقع شده است . راز مطلب اینست که‌ آنچه

نام کتاب : شرح منظومه 1 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 63

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست