responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : شرح منظومه 1 نویسنده : مطهری، مرتضی    جلد : 1  صفحه : 61
می‌گوئیم اگر هنگام علم و ادراک ، نفس ماهیت اشیاء در ذهن پیدا می‌شوند ( به حکم مدعای وجود ذهنی که در مقدمه سوم اشاره شد ) از آنجا که ادراک‌ و مدرک در ذهن یک چیز است ( به حکم مقدمه دوم ) و ادراک از مقوله‌ کیف است ( به حکم مقدمه چهارم ) لازم می‌آید همه ماهیات تصور شده از هر مقوله‌ای که باشند ، در ذهن داخل در مقوله کیف باشند و این محال است . زیرا مقولات متباینات . بالذاتند و ممکن نیست شی‌ء واحد داخل در دو مقوله باشد ( به حکم مقدمه پنجم ) اینجاست که به اصطلاح " عویصه‌ای " ( سختی ، دشواری ) پیدا می‌شود و به‌ قول حاجی سبزواری در شرح " منظومه " : فهذا الاشکال جعل العقول حیاری‌ والافهام صرعی فاختار کل مهربا این اشکال عقلها را حیران و فهمها را سرگشته کرده است و هر دسته‌ای راه فراری برای رفع اشکال انتخاب کرده‌اند . به این اشکال پاسخهای متعددی داده شده است و در حقیقت هر دسته‌ای یکی‌ از مقدمات پنجگانه را انکار و یا به نحوی تفسیر کرده است .
فأنکر الذهنی قوم مطلقا
بعض قیاما من حصول فرقا
پس قومی وجود ذهنی را از اصل انکار کرده‌اند بعضی میان قیام به نفس و حصول در نفس فرق گذاشته‌اند شرح : این بیت اشاره است به دو راه فرار و یا به دو جواب از اشکال : 1 - فخر رازی در بعضی از کتب خویش منکر وجود ذهنی شده است یعنی مدعی‌ شده است که هنگام علم و ادراک ، صورتی در ذهن پیدا نمی‌شود تا این بحث‌ پیش آید که آن عین ماهیت خارجی است یا غیر آن و یا بحث شود آن صورت‌ از مقوله کیف است یا از مقوله کیف نیست . مصراع بالا که می‌گوید :
فأنکر الذهنی قوم مطلقا
نام کتاب : شرح منظومه 1 نویسنده : مطهری، مرتضی    جلد : 1  صفحه : 61
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست