نام کتاب : سیری در نهج البلاغه نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 232
ولی یک سلسله نیازهای دیگر هست که طبیعی و ضروری نیست ، در طول
حیات به وسیله خود انسان یا عوامل تاریخی و اجتماعی بر او تحمیل میشود و
آزادیش را از آنچه هست محدودتر میسازد .
جبرها و تحمیلها مادام که به صورت یک نیاز درونی در نیامده است
مانند جبرها و تحمیلهای سیاسی ، آنقدر خطرناک نیست ، خطرناکترین جبرها
و تحمیلها و قید و بندها آنست که به صورت یک نیاز درونی در آید و آدمی
از درون خویش به زنجیر کشیده شود .
مکانیسم این نیازها که منجر به ضعف و عجز و زبونی انسان میگردد ، این
است که انسان برای اینکه به زندگی خویش رونق و صفا و جلا بخشد ، به تنعم
و تجمل رو میآورد و برای اینکه نیرومندتر و قدرتمندتر شود و از شرایط
زندگی بهرهمند گردد ، در صدد تملک اشیاء برمیآید ، از طرف دیگر تدریجا
به آنچه آنها را وسیله تنعم و تجمل و یا ابزار قوت و قدرت خویش قرار
داده خو میگیرد و عادت میکند و شیفته میگردد و رشتههائی نامرئی او را به
آن اشیاء میبندد و عاجز و زبون و ذلیل آنها میسازد ، یعنی همان چیزی که
مایه رونق و صفای زندگیش شده بود شخصیت او را بی رونق میکند و همان
چیزی که وسیله کسب قدرت او در طبیعت شده بود در درون ، او را ضعیف و
عاجز و زبون میسازد و به صورت برده و بنده آن چیز در میآورد .
گرایش انسان به زهد ، ریشهای در آزادمنشی او
نام کتاب : سیری در نهج البلاغه نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 232