نام کتاب : سیری در سیره ائمه اطهار نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 117
زمان حضرت که آخر دوره بنی امیه و اول دوره بنی العباس بود ، یک فرصت
مناسب سیاسی به وجود آمده بود ، بنی العباس از این فرصت استفاده کردند
، چگونه شد که حضرت صادق نخواست از این فرصت استفاده کند ؟ و فرصت از
این راه پیدا شده بود که بنی امیه تدریجا مخالفانشان زیاد میشد ، چه در
میان اعراب و چه در میان ایرانیها ، و چه به علل دینی و چه به علل
دنیایی . علل دینی همان فسق و فجورهای زیادی بود که خلفا علنا مرتکب
میشدند . مردم متدین شناخته بودند که اینها فاسق و فاجر و نالایقاند ، به
علاوه جنایاتی که نسبت به بزرگان اسلام ومردان با تقوای اسلام مرتکب شدند
. ( این گونه قضایا تدریجا اثر میگذارد ) . مخصوصا از زمان شهادت امام
حسین این حس تنفر نسبت به بنی امیه در میان مردم نضح گرفت و بعد هم که
قیامهایی بپا شد - مثل قیام زید بن علی بن الحسین و قیام یحیی بن زید بن
علی بن الحسین - وجهه مذهبی اینها به کلی از میان رفت . کار فسق و فجور
آنها هم که شنیدهاید چگونه بود . شرابخواری و عیاشی و بی پرده این کارها
را انجام دادن وجهه اینها را خیلی ساقط کرد . بنابراین از وجهه دینی ،
مردم نسبت به اینها تنفر پیدا کرده بودند . از وجهه دنیایی هم ، حکامشان
ظلم میکردند ، مخصوصا بعضی از آنها مثل حجاج بن یوسف در عراق و چند نفر
دیگر در خراسان ظلمهای بسیار زیادی مرتکب شدند . ایرانیها بالخصوص ، و
در ایرانیها بالخصوص خراسانیها ( آن هم خراسان به مفهوم وسیع قدیمش )
یک جنب وجوشی علیه خلفای بنی امیه پیدا کردند . یک تفکیکی میان مسأله
اسلام ومسأله دستگاه خلافت به وجود آمد . مخصوصا برخی از قیامهای علویین
فوق العاده در خراسان
نام کتاب : سیری در سیره ائمه اطهار نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 117