نام کتاب : ده گفتار نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 54
آنوقت میفهمیم که این مسائل چندان هم پیچیده و محتاج به استدلال نبوده ،
خیلی واضح و روشن بوده ، فقط غوغاها و پارازیتها نمیگذاشتهاند که ما
تعلیم عقل خود را بشنویم .
آیا هوش غیر از عقل است ؟
گاهی افرادی دیده میشوند که در مسائل علمی بسیار زیرک و با هوشند و از
دیگران خیلی جلواند ، ولی همین اشخاص در مسئله زندگی و راهی که باید
انتخاب کنند مثل آدمهای گیج و متحیراند ، افرادی که هوششان در علمیات
از اینها خیلی عقبتر است مصالح زندگی را بهتر و روشنتر میبینند . لهذا
این فکر پیش آمده که در انسان دو چیز است یکی هوش و یکی عقل ، بعضی با
هوشترند و بعضی عاقلتر .
ولی حقیقت اینست که ما دو قوه نداریم یکی به نام عقل و دیگری به نام
هوش . افراد باهوشی که در مسائل عملی گیج و مبهوت و متحیرند علتش همان
است که عرض شد ، در اثر طغیان دشمنان عقل اثر عقلشان خنثی شده ،
پارازیتها نمیگذارند که فرمان عقل خود را بشنوند . اینگونه اشخاص
پارازیت وجودشان زیاد است ، نه اینکه در عقل خود کم و کسری داشته باشند
.
در اول سخن اشاره کردم که تقوا و مجاهده اخلاقی و طهارت روح ، در آنچه
مربوط به حوزه عقل نظری است هیچگونه تأثیری ندارد . حتی فلسفه الهی نیز
وابستگی به این معانی اخلاقی ندارد . و اشاره کردم که در عین حال به نحو
دیگری تقوا و مجاهده اخلاقی در تحصیل معارف الهی مؤثر است . این مطلب
احتیاج به بحث مستقل دارد و چون آنچه فعلا گفتم
نام کتاب : ده گفتار نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 54