نام کتاب : ده گفتار نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 172
متون اولیه را یاد بگیرند . در آنوقت هیچ علمی نه کلام و نه فقه و نه
اصول و نه منطق و نه تاریخ اسلام و نه علم دیگر وجود نداشت . اینکه در
حدیثی نقل شده که پیغمبر اکرم ( ص ) فرمود " « انما العلم ثلاثة : آیة
محکمة ، و فریضة عادلة ، و سنة قائمة » " [1] که خلاصهاش اینست : علم
منحصر است به یاد گرفتن آیات قرآن و فرا گرفتن حدیث پیغمبر ، ناظر به
تکلیف و وضع آنروز مسلمین است ، ولی بعدا مسلمین با آن متون اولیه که
به منزله قانون اساسی اسلام است آشنا شدند و به حکم فرمان قرآن و حدیث
پیغمبر ، علم را مطلقا به عنوان یک فریضه مسلم شناختند و تدریجا علومی
مدون شد و به وجود آمد . لهذا از نظر دیگر هر علمی که به حال مسلمین مفید
باشد و گرهی از کار مسلمین باز کند ، آن علم فریضهء دینی و علم دینی است
. ما چرا نحو و صرف و لغت عرب را علوم دینی میدانیم ؟ آیا جز از این
راه است که نفع و فایدهای را در بردارد که موافق با منظور اسلام است ؟
به چه مناسبت ما اشعار عشقی امرؤالقیس و اشعار خمری ابو نواس را به
عنوان تحصیل علوم دینی یاد میگیریم ؟ البته برای اینکه ما را در فهم زبان
قرآن کمک میکند .
پس هر علمی که به حال اسلام و مسلمین نافع است و برای آنها لازم است
آن را باید از علوم دینی شمرد ، و اگر کسی خلوص نیت داشته باشد و برای
خدمت به اسلام و مسلمین آن علم را تحصیل کند ، مشمول اجر و ثوابهائی که
در تحصیل علم گفته شده هست ، مشمول این حدیث است
[1] اصول کافی ، ج 1 ص . 32 و در آن " أو فریضة . . . أو سنة » . .
. " آمده است .
نام کتاب : ده گفتار نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 172