نام کتاب : اسلام و مقتضیات زمان 2 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 19
داراست اینها را میگویند " قضایای حقیقیه " .
میگویند قضایایی که در علوم مورد استفاده قرار میگیرد ، همه قضایای
حقیقیه است ، حتی علوم تجربی ، با اینکه علوم تجربی از افراد شروع میکند
، ولی یک مساله در باب علوم تجربی همین است که از افراد شروع میکند
اما بعد تعمیم میدهد و قضیه حقیقیه میسازد که این خودش یک مشکلی است
که چطور میشود در حالی که تجربه هیچوقت نمیتواند از افراد تجاوز کند ،
ولی عقل انسان محصول تجربه را به صورت یک قانون کلی حقیقی در میآورد که
شامل افراد گذشته و آینده و حاضر و حتی شامل افراد فرضی میشود ، مثل
اینکه اگر شما آهن را آزمایش کردید و [ نتیجه را ] به صورت یک قانون
در آوردید ، میگویید " هر آهنی در حرارت منبسط میشود " ، نمیگویید "
آهنهایی که من آزمایش کردم " ، نمیگویید " آهنهایی که در زمان ما وجود
دارد " بلکه قانون را به صورت کلی کشف میکنید ، یعنی خاصیت را برای
طبیعت آهن به دست میآورید ، بعد میگویید طبیعت آهن چنین است .
علما معتقد هستند اسلام که قانون وضع کرده ، به شکل قضایای حقیقیه وضع
کرده ، یعنی طبیعت اشیاء را در نظر گرفته و روی طبیعت ، حکمی برده ،
مثلا گفته است ( ( خمر حرام است " یا " گوشت گوسفند حلال است " و یا
" غصب حرام است " .
وقتی میگوید " گوسفند " فقط گوسفند را در نظر میگیرد ، میگوید گوسفند
از آن جهت که گوسفند است حلال است ، نه اینکه یک عده گوسفند را یک جا
جمع کرده باشد ، بگوید این گوسفندها حلال است اینها نتیجه اش فرق میکند.
نام کتاب : اسلام و مقتضیات زمان 2 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 19