بررسى روايات دالّ بر جواز جهاد

در ميان روايات، دو روايت به چشم مى‌خورد كه بر «جواز جهاد در عصر غيبت» دلالت دارند:

حديث اوّل

خبر ابوعمرو الزبيرى از امام صادق(ع) است كه به تفصيل از شرايط دعوت به سوى خدا و جهاد در راه خدا پرسيده شده و حضرت پاسخ داده:

هر كسى كه شرايط لازم را كه خداوند در قرآن براى مجاهدان فى سبيل اللّه‌ مشخص كرده، داشته باشد، مى‌تواند مردم را به توحيد فرا بخواند و در راه خدا نيز جهاد كند.

مقصود از شرايط، آيه مباركه سوره توبه است: «التائبون العابدون الحامدون...» (65). بنابراين روايت هر كه اهل تقوا باشد، مى‌تواند در راه خدا جهاد كند و يكى از مصاديق اهل تقوا، فقيه عادل است.

نقد و بررسى

اين روايت طولانى در مقام توصيف مجاهدان راه خدا به معناى عام آن است، نه متوليان امر جهاد. اصلاً حديث در مقام بيان اوصاف «من بيده الجهاد» نيست تا جواز جهاد در عصر غيبت با اذن فقيه از آن استفاده شود و شاهدش اين جمله روايت است:

ولسنانقول لمن أراد الجهاد و هو على خلاف ما وصفنا من شرايط اللّه‌ عزّوجلّ على المؤمنين و المجاهدين: لا تجاهدوا و لكن نقول: قد علمناكم ما شرط اللّه‌ عزوجل على أهل الجهاد... .

البته سند روايت نيز ضعيف و غير قابل اعتماد است.