responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : فقه اهل بیت علیهم السلام - فارسی نویسنده : موسسه دائرة المعارف فقه اسلامی    جلد : 53  صفحه : 168

الإمام حاضراً لم يجز مجاهدة العدوّ و الجهاد مع أئمة الجور أو من غيرإمام خطأً يستحق فاعله به الإثم.... (1)

مقصود شيخ از «الإمام العادل» به قرنيه عبارت بعدى: «لا يسوغ لهم الجهاد من دونه ظاهراً»، امام معصوم است؛ چون او گاهى ظاهر و گاهى غايب است. بنابراين حضور و اذن امام معصوم براى جهاد ابتدايى شرط است.

اما عبارت «أو يكون من نصبه الإمام للقيام بأمرالمسلمين حاضراً....»، بعيد نيست كه عام بوده و اختصاصى به منصوب خاص نداشته باشد و فقيه عادل در عصر غيبت را نيز شامل شود. هر چند قيد «حاضراً» مى‌تواند قرينه‌اى بر بسط يد شخص منصوب باشد. در اين صورت اگر فقيه عادل مبسوط اليد باشد و در رأس يك نظام سياسى قرار گيرد، مى‌توان اذن او را براى جهاد ابتدايى شرط دانست. طبق اين احتمال، شيخ طوسى در اين كتاب، اذن معصوم را در عصر حضور شرط مى‌داند، ولى در عصر غيبت نيز با اذن فقيه عادل مبسوط اليد جهاد ابتدايى مجاز و مشروع است. پس بنابر يك احتمال اين عبارت از قبيل گروه اوّل و بنابر احتمال ديگر، جزء عبارات گروه دوم خواهد بود.

شيخ طوسى در مبسوط هم مى‌نويسد:

إذا اجتمعت الشروط التي ذكرناها فيمن يجب عليه الجهاد فلا يجب عليه أن يجاهد إلاّ بأن يكون هناك إمام عادل أو من نصبه إلامام للجهاد، ثمّ يدعوهم إلى الجهاد فيجب حينئذٍ على من ذكرناه و متى لم يكن الإمام و لا من نصبه الإمام سقط الوجوب بل لا يحسن فعله أصلاً... و الجهاد مع أئمة الجور أو من غير إمام أصلاً خطأً قبيح. (2)

مقصود از «امام عادل»، امام معصوم است و قرينه‌اش ذيل عبارت است كه


(1) النهاية و نكتها، ج2، ص5.
(2)المبسوط في فقه الاماميه، ج1، ص 541 و 542، چاپ جامعه مدرسين.


نام کتاب : فقه اهل بیت علیهم السلام - فارسی نویسنده : موسسه دائرة المعارف فقه اسلامی    جلد : 53  صفحه : 168
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست