166- داستان فدك چيست؟

«فدك» يكى از دهكده‌هاى آباد اطراف مدينه در حدود 140 كيلومترى نزديك خيبر بود كه در سال هفتم هجرت كه قلعه‌هاى خيبر يكى پس از ديگرى در برابر رزمندگان اسلام سقوط كرد و قدرت مركزى يهود درهم شكست ساكنان فدك از در صلح و تسليم در برابر پيامبر صلى الله عليه و آله در آمدند و نيمى از زمين و باغهاى خود را به آن حضرت واگذار كردند، و نيم ديگرى را براى خود نگه داشتند و در عين حال كشاورزى سهم پيامبر صلى الله عليه و آله را نيز بر عهده گرفتند و در برابر زحماتشان حقى از آنان مى‌بردند.

با توجه به آيه «في‌ء» اين زمين مخصوص پيغمبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله بود و مى‌توانست در مورد خودش يا مصارف ديگرى كه در آيه 7 سوره حشر اشاره شده مصرف كند، لذا پيامبر صلى الله عليه و آله آن را به دخترش فاطمه «عليها سلام» بخشيد، و اين سخنى است كه بسيارى از مورخان و مفسران شيعه و اهل سنت به آن تصريح كرده‌اند، از جمله در «تفسير در المنثور» از ابن عباس نقل شده هنگامى كه آيه‌ و آت ذا القربى حقه» (روم 38) نازل شد پيامبر صلى الله عليه و آله فدك را به فاطمه بخشيد (اقطع رسول اللَّه فاطمة فدكا) [1]

و در كتاب‌ «كنز العمال» كه در حاشيه مسند احمد آمده در مسأله صله رحم از «ابو سعيد خدرى» نقل شده هنگامى كه آيه فوق نازل شد پيامبر صلى الله عليه و آله فاطمه عليها السلام را خواست و فرمود: يا فاطمه لك فدك: «اى فاطمه! فدك از آن تو است» [2].

[1]- در المنثور جلد 4 صفحه 177.

[2]- كنز العمال جلد 2 صفحه 158.