157- آيا فال نيك و بد واقعيت دارد؟

شايد هميشه در ميان انسانها و اقوام مختلف، فال نيك و بد رواج داشته است، امورى را به «فال نيك» مى‌گرفتند و دليل بر پيروزى و پيشرفت كار مى‌دانستند، و امورى را به «فال بد» مى‌گرفتند و دليل بر شكست و ناكامى و عدم پيروزى مى‌پنداشتند، در حالى كه هيچ‌گونه رابطه منطقى در ميان پيروزى و شكست با اينگونه امور وجود نداشت، و مخصوصاً در قسمت فال بد، غالباً جنبه خرافى و نامعقول داشته و دارد.

اين دو گرچه اثر طبيعى ندارند، ولى بدون ترديد اثر روانى مى‌توانند داشته باشند، فال نيك غالباً مايه اميدوارى و حركت است ولى فال بد موجب يأس و نوميدى و سستى و ناتوانى است.

شايد به خاطر همين موضوع است كه در روايات اسلامى از فال نيك نهى نشده، اما فال بد به شدت محكوم گرديده است، در حديث معروفى از پيامبر صلى الله عليه و آله نقل شده: تفألوا بالخير تجدوه: «كارها را به فال نيك بگيريد (و اميدوار باشيد) تا به آن برسيد» جنبه اثباتى اين موضوع منعكس است و در حالات خود پيغمبر صلى الله عليه و آله و پيشوايان اسلام عليهم السلام نيز ديده مى‌شود كه گاهى مسائلى را به فال نيك مى‌گرفتند، مثلا در جريان برخورد مسلمانان با كفار مكه در سرزمين‌ «حديبية» مى‌خوانيم هنگامى‌