142- فرق اسلام و ايمان چيست؟

در سوره حجرات آيه 14 مى‌خوانيم: «قالَتِ الْأَعْرابُ آمَنَّا قُلْ لَمْ تُؤْمِنُوا وَ لكِنْ قُولُوا أَسْلَمْنا وَ لَمَّا يَدْخُلِ الْإِيمانُ فِي قُلُوبِكُمْ ...»

(اعراب باديه‌نشين گفتند: ايمان آورده‌ايم، به آنها بگو: شما ايمان نياورده‌ايد، بگوئيد اسلام آورده‌ايم، ولى هنوز ايمان وارد قلب شما نشده است)

در اينجا اين سؤال مطرح مى‌شود كه تفاوت اسلام و ايمان چيست؟

طبق اين آيه تفاوت «اسلام» و «ايمان»، در اين است كه «اسلام» شكل ظاهرى قانونى دارد، و هركس شهادتين را بر زبان جارى كند در سلك مسلمانان وارد مى‌شود، و احكام اسلام بر او جارى مى‌گردد.

ولى ايمان يك امر واقعى و باطنى است و جايگاه آن قلب آدمى است، نه زبان و ظاهر او.

«اسلام» ممكن است انگيزه‌هاى مختلفى داشته باشد، حتى انگيزه‌هاى مادى و منافع شخصى، ولى «ايمان» حتماً از انگيزه‌هاى معنوى، از علم و آگاهى، سرچشمه مى‌گيرد، و همان است كه ميوه حيات‌بخش تقوى بر شاخسارش ظاهر مى‌شود.

اين همان چيزى است كه در عبارت گويائى از پيغمبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله آمده است: الاسلام علانية، و الايمان فى القلب: «اسلام امر آشكارى است، ولى جاى ايمان دل است» [1].

[1]- «مجمع البيان» جلد 9 صفحه 138.