85- چرا امام حسن عليه السلام از كوزه زهرآلود آب نوشيد و چرا امام هشتم عليه السلام انگور زهرآلود تناول فرمود؟

در اينكه انبياء و امامان معصوم عليه السلام از علم غيب به تعليم الهى آگاهند حرفى نيست.

ولى در چگونگى اين علم، و همچنين در وسعت و گسترش آن سخن بسيار است، و اين مسأله از پيچيده‌ترين مسائلى است كه در اين گونه مباحث به چشم مى‌خورد، اخبار متفاوتى در آن وارد شده و از سوى دانشمندان نيز اظهار نظرهاى مختلفى ديده مى‌شود، يكى از احتمالات اساسى و قابل ملاحظه در اين مسأله به شرح زير است:

آنها همه اين امور را مى‌دانند اما «بالقوه» نه «بالفعل» يعنى هرگاه بخواهند و اراده كنند چيزى از اسرار غيب را بدانند خداوند به آنها الهام مى‌كند، و يا قواعد و اصولى نزد آنها است كه با مراجعه به آن قواعد و اصول فتح باب مى‌شود و مى‌توانند هر چيزى از اسرار غيب را بدانند، و يا كتبى نزد آنها است كه به آن مى‌نگرند و از اسرار غيب با خبر مى‌شوند، يا اينكه در هر حال كه خدا اراده كند و به اصطلاح حالت «بسط» به آنها دست دهد از اين اسرار با خبر مى‌شوند، و در حالى كه اين اراده برگرفته شود و به اصطلاح حالت «قبض» حاصل گردد، اين علوم موقتاً پنهان مى‌شود.

شاهد اين نظر (در شكل اوّل) رواياتى است كه مى‌گويد: امامان و پيشوايان معصوم هنگامى كه مى‌خواستند چيزى را بدانند مى‌دانستند، مرحوم كلينى در اين‌