34- آيا ايجاد تفاوت از نظر روزى در ميان مردم با عدالت سازگار است؟

در سوره نمل آيه 71 مى‌خوانيم: «و الله فضّل بعضكم على بعض فى الرزق» (خداوند بعضى از شما را بر بعضى ديگر از نظر روزى برترى داد)

در اينجا اين سؤال پيش مى‌آيد كه آيا ايجاد تفاوت و اختلاف از نظر رزق و روزى در ميان مردم با اصول عدالت پروردگار و مساواتى كه بايد بر نظام جوامع بشرى حاكم باشد، سازگار است؟

در پاسخ اين سؤال بايد به‌ دو نكته‌ دقيقاً توجه داشت:

1- بدون شك اختلافى كه در ميان انسانها از نظر بهره‌هاى مادى و درآمدها وجود دارد قسمت مهمش مربوط به تفاوت استعدادهاى آنها است، اين تفاوت استعدادهاى جسمانى و روحانى كه سرچشمه تفاوت در كميت و كيفيت فعاليتهاى اقتصادى مى‌شود بهره بعضى را بيشتر و درآمد بعضى را كمتر مى‌كند.

البته ترديدى نيست كه گاهى صرفاً حوادثى كه از نظر ما جنبه تصادف دارد سبب مى‌شود كه بعضى به مواهب بيشترى دست يابند، ولى اينها را مى‌توان امور استثنائى شمرد، آنچه پايه و ضابطه اصلى در غالب موارد است، همان تفاوت در كميت يا كيفيت تلاشها است (البته موضوع بحث ما يك جامعه سالم و خالى از استثمار و بهره‌كشيهاى ظالمانه است، نه جوامع منحرف كه از قوانين آفرينش و نظام انسان بركنارند).

حتى كسانى را كه گاهى ما آنها را انسانهاى بى‌دست و پا و بى‌عرضه‌اى مى‌پنداريم و از اينكه درآمدهاى قابل ملاحظه‌اى دارند تعجب مى‌كنيم اگر با دقت‌