درس شصتم: نه چاپلوسى نه حسد

اميرمؤمنان على عليه السلام فرمود:

الثَناءُ بِأَكْثَرَ مِنَ الإِسْتِحْقاقِ مَلَقٌ وَالتَّقْصِيرُ مِنَ الإِسْتِحْقاقِ عَىُّ أَوْ حَسَدٌ [1]

ترجمه‌

مدح و تعريف بيش از استحقاق و شايستگى تملق است و كمتر از استحقاق يا ناتوانى در بيان است يا حسد.

شرح كوتاه‌

شك نيست كه بايد از افراد شايسته و صفات و اعمال نيكشان تقدير و تمجيد كرد و آنها را در راهى كه در پيش گرفته‌اند تشويق و دلگرم نمود ولى بايد اين كار درست به اندازه استحقاق افراد باشد وگرنه نتيجه‌هاى منفى و زيانبخشى به وجود مى‌آورد، اگر بيش از اندازه شايستگى باشد تملق و چاپلوسى است كه هم شخصيت گوينده را در هم مى‌شكند و هم طرف را گرفتار عجب و خودبينى مى‌كند، و اگر كمتر از شايستگى باشد، هم نيكان را دلسرد مى‌سازد و هم نشانه حسد يا عجز گوينده است.

[1] نهج‌البلاغه، كلمات قصار.