درس نهم: سرچشمه تكبّر

از امام صادق عليه السلام نقل شده:

ما مِنْ رَجُلٍ تَجَبَّرَ أَؤ تَكَبَّرَ إلّا لِذِلَّةٍ يَجِدُها فِى نَفْسِهِ‌ [1]

ترجمه‌

هيچ‌كس بر ديگران بزرگى نمى‌فروشد مگر به خاطر حقارتى كه در درون وجود خود احساس مى‌كند!

شرح كوتاه‌

اين نكته امروز در پرتو تحقيقات روانشناسى و روانكاوى مسلّم شده است كه سرچشمه تكبّر و بزرگى فروختن بر ديگران چيزى جز عقده حقارت نيست؛ آنها كه مبتلا به اين عقده هستند و از آن رنج مى‌برند براى جبران كمبودهاى خود متوسل به اين وسيله غلط يعنى خود را به طور مصنوعى بزرگ نشان دادن مى‌شوند و از اين راه بر حقارت اجتماعى خود مى‌افزايند و بيش از پيش خود را منفور مى‌سازند.

اين مسأله روانى به روشنى در گفتار معجزه آسايى كه در بالا از امام صادق عليه السلام نقل شده ديده مى‌شود.

ولى افراد با ايمان بر اثر شخصيت درونى همواره در برابر ديگران متواضعند.

[1] بحار الانوار، جلد 73، صفحه 225.