درس دوّم: پيمانه تدبير

امام صادق عليه السلام مى‌فرمايد:

صَلاحُ حالِ التّعايُشِ وَ التَّعاشُرِ مِلَامِكْيالٍ ثُلْثَاهُ فِطْنَةٌ وَثُلْثَهُ تَغافُلٌ‌ [1]

ترجمه‌

اصلاح وضع زندگى و معاشرت با پيمانه‌اى انجام مى‌شود كه دو سوّم آن هوشيارى است و يك سوّم آن بى‌اعتنايى و تغافل!

شرح كوتاه‌

هيچ كارى بدون مطالعه و نقشه و هوشيارى سر نمى‌گيرد، همچنين هيچ كارى بدون بى‌اعتنايى هم به سامان نمى‌رسد. به تعبير بهتر و روشنتر:

اگر ما بخواهيم بدون مطالعه و دقت كار كنيم مواجه با شكست خواهيم شد ولى اگر بخواهيم براى تمام احتمالات ممكن و حوادث پيش‌بينى نشده به هنگام انجام كارها خود را معطل سازيم به اين آسانى قادر بر انجام كارى نيستيم و براى يك كار بايد سال‌ها مطالعه كنيم، و نيز براى انتخاب دوست و شريك و همسر و مانند آن، لذا فرمود دو سوّم دقّت و يك سوّم بى‌اعتنايى.

[1] از كتاب تحف العقول، صفحه 267.