نام کتاب : مناسك جامع حج نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 398
دارد، و كفّاره آن مقدارى غذا است؛ (مثلًا يك نان به فقير بدهد)، بنابراين
بايد موقع راه رفتن مواظب ملخها و مورچهها و مانند آن باشد.
4- لازم نيست طواف در فاصله بين مقام ابراهيم و خانه كعبه باشد؛ بلكه در تمام
مسجدالحرام طواف جايز است؛ (به خصوص هنگام ازدحام جمعيّت) ولى در صورت امكان بهتر
است از فاصله مزبور تجاوز نكند.
5- لازم نيست شانه چپ در تمام حالات محاذى كعبه باشد؛ بلكه همين اندازه كه
مطابق معمول همه مردم، خانه كعبه را دور بزند كافى است.
6- هرگاه جمعيّت طواف كننده به قدرى زياد باشد كه انسان را با فشار و بدون
اختيار به پيش ببرد، ضررى براى طواف ندارد، و همين اندازه كه از آغاز نيّت مىكند
كه براى طواف به ميان جمعيّت برود كافى است. هر چند مىداند فشار جمعيّت او را به
جلو مىبرد.
7- طواف در طبقه دوّم و پشت بام مسجدالحرام اشكال دارد؛ ولى كسانى كه مجبور
هستند از آنجا طواف كنند طوافشان صحيح است، و نايب گرفتن لازم نيست.
8- محلّ نماز طواف واجب، پشت مقام ابراهيم است؛ ولى اگر ازدحام جمعيّت زياد
باشد، مىتوان عقبتر نماز خواند. به خصوص، در مواقعى كه جمعيّت طواف كننده به
قدرى زياد است كه به پشت مقام ابراهيم مىرسد، در اين صورت نبايد مزاحم طواف
كنندگان شد، و اصرار بر خواندن نماز در پشت مقام داشت، و كارهايى كه بعضى از عوام
انجام مىدهند، و دستها را زنجير مىكنند، و مزاحم طواف كنندگان مىشوند، صحيح
نيست؛ امّا نماز طواف مستحب را در هر جاى مسجد مىتوان خواند.
9- خواندن نماز طواف به جماعت اشكال دارد، حتّى به عنوان احتياط، و افراد بايد
حمد و سوره را به قدر امكان اصلاح كنند، و خودشان بخوانند.
نام کتاب : مناسك جامع حج نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 398