هيچ گاه خواسته تمام مردم دنيا را در نظر نمىگيرند.
گاه در يك كشور هم، مردم سالارى داراى تضاد است، چون گاهى منافع 25% از مردم
كه در انتخابات پيروز شدهاند بر 75% مقدّم مىشود، و حتّى در جايى كه 51% در يك
طرف و 49% در طرف ديگر باشد، باز منافع 49% برآورده نمىشود، ولى اگر مردمسالارى
دينى باشد نه تنها منافع مردم كشور خود، بلكه منافع كشورهاى همسايه و تمام دنيا
(رضاى خلق) بايد تأمين شود. ما قائل به مردمسالارى هستيم و در نهجالبلاغه هم در
موارد متعدّدى سفارش تودههاى مردم شده است، از آن جمله عهدنامه مالك اشتر است كه
حضرت به مالك مىفرمايد: عامّه مردم پشتيبان اسلام و مدافع تو هستند. پس اگر دنيا
بخواهد جنگ نداشته باشد، بايد مردمسالارى دينى در آن حاكم و خشنودى خدا مورد
توجّه باشد.
امام عليه السلام فصيح و بليغ است و مقتضاى حال را رعايت مىكند، در اين جا
امام مشاهده مىكند كه سؤال كننده اهل كوفه است و آنها كسانى هستند كه رضاى مخلوق
را به رضاى خالق ترجيح دادهاند و امام مىفرمايد: اگر شما اطراف على عليه السلام
و امام حسن عليه السلام را خالى نكرده بوديد، عزّت دنيا و آخرت داشتيد و چون اين
را رعايت نكرديد، در چنگال بنىاميّه اسير شدهايد.
بنابراين هر پيشنهادى به ما شد، هميشه بايد در نظر بگيريم كه خدا چه مىگويد و
رضايت او را مدّ نظر قرار دهيم.
موعظه پيامبر صلى الله عليه و آله به ابوذر
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه و آله (لأِبِى ذَر):
(ابوذر به پيامبر عرض كرد: يا رسول
اللَّه صلى الله عليه و آله مرا موعظه كنيد)، حضرت در جواب فرمودند: تو را به
تقواى الهى سفارش مىكنم، كه سرچشمه همه چيز است. عرض كردم:
يا رسول اللَّه صلى الله عليه و آله مرا (از چشمه فيض خويش) بيشتر بهرهمند
سازيد. حضرت فرمود: بر تو باد تلاوت قرآن و زيادى ياد خدا، چرا كه سبب مىشود تا
(فرشتگان) در آسمان تو را ياد كنند و در زمين براى تو نور است. عرض