فصل دوّم: اوّلين مثال: مثال منافقان‌

اوّلين مثالى كه موضوع بحث ماست، آيه 17 و 18 سوره بقره است: خداوند متعال در اين دو آيه چنين مى‌فرمايد: «مَثَلُهُمْ كَمَثَلِ الَّذِى اسْتَوْقَدَ نَاراً فَلَمَّا اضاءَتْ ما حَوْلَهُ ذَهَبَ اللَّهُ بِنورِهِمْ وَ تَرَكَهُمْ فِى ظُلُماتٍ لَّايُبْصِرُون صُمٌّ بُكْمٌ عُمْىٌ فَهُمْ لَايَرْجِعُونَ».

مَثَل آنان (منافقان) همانند كسى است كه آتشى افروخته (تا در بيابان تاريك، راه خود را پيدا كند)؛ ولى هنگامى كه آتش اطراف او را روشن ساخت، خداوند (طوفانى مى‌فرستد و) آن را خاموش مى‌كند و در تاريكهاى وحشتناكى كه چشم كار نمى‌كند، آنها را رها مى‌سازد، آنها كران، گنگها و كورانند؛ لذا (از راه خطا) باز نمى‌گردند!

دور نماى بحث‌

در اين آيه سخن از منافقان است كه خود را در پس پرده نفاق پنهان ساخته‌اند؛ امّا سرانجام پرده نفاقشان دريده مى‌شود و آنان رسوا مى‌گردند.

منافقان به انسانى تشبيه شده‌اند كه تنها در بيابانى تاريك، سرگردان است و مى‌كوشد به روشنى آتشى راه نجات پيدا كند؛ امّا راه به جايى نمى‌يابد و همچنان در سرگردانى و تاريكى بيابان تنها مى‌ماند.