حيا يك حالت دفاعى است مثل سيستم دفاعى بدن كه وقتى ميكروبى وارد بدن مى‌شود اين سيستم آن را نابود مى‌كند.

و همچنين حضرت على عليه السلام مى‌فرمايد:

«وَ مَنْ كَثُرَ خَطَؤُهُ قَلَّ حَياؤُهُ، وَ مَنْ قَلَّ حَياؤُهُ قَلَّ وَرَعُهُ، وَ مَنْ قَلَّ وَرَعُهُ ماتَ قَلْبُهُ، وَ مَنْ ماتَ قَلْبُهُ دَخَلَ النّارَ

؛ كسى كه خطايش زياد شود حيايش كم مى‌شود (چون وقتى يك بار گناه كند خجالت مى‌كشد؛ امّا وقتى تكرار شد ديگر خجالت نمى‌كشد و حيا كم مى‌شود) و كسى كه حيايش كم شد، زهدش كم مى‌شود (پرهيز از گناه نمى‌كند) و كسى كه پرهيز از گناهش كم شود، قلبش مى‌ميرد، و كسى كه قلبش بميرد، اهل جهنّم است». [1]

پس بى‌حيايى انسان را به جهنّم مى‌كشاند.

امام صادق عليه السلام مى‌فرمايد:

«لا إيمانَ لِمَنْ لا حَياءَ لَهُ‌

؛ كسى كه ايمان ندارد، حيا نيز ندارد». [2]

در هر جامعه‌اى گناه تكرار شود، حيا از بين مى‌رود و هرگاه گناه تكرار بشود ابهّت آن جامعه از بين مى‌رود يا ابهت آن گناه يا ابهت آن كار خوب از بين مى‌رود.

چه كنيم كه حيا زياد شود و اين سپر هميشه باشد؟

دو راه وجود دارد:

1. كسب معرفت بيشتر؛ يعنى در مورد عواقب گناه بيشتر فكر كنيم و درباره خدا معرفتمان بيشتر شود، و باور كنيم كه عالم محضر خداست.

2. وقتى گناهى از ما سر زد، فوراً توبه كرده و اين ديوار شكسته را تعمير كنيم.

[1] نهج البلاغه، كلمات قصار، 349.

[2] اصول كافى، ج 3، ص 166؛ بحارالانوار، ج 71، ص 331؛ ميزان الحكمه، مادّه «الحياء».