وا علياه‌، وا حسناه‌، وا حسيناه‌، اى واى بر بى ياورى ....

عمّه‌ام گفت: برادر! ما را به حرم جدّمان برسان. فرمود:

«يا اخْتاهُ! لَيْسَ لِي إِلى‌ ذلِكَ سَبيلٌ‌

؛ هان اى خواهرم! راهى براى انجام اين كار نيست».

امّ كلثوم عرض كرد: براى اين مردم از منزلت جدّت و پدر و مادرت و برادرت بگو (و به يادشان آور).

امام فرمود:

«ذَكَّرْتُهُمْ فَلَمْ يُذَكَّرُوا، وَ وَعَظْتُهُمْ فَلَمْ يَتَّعِظُوا وَ لَمْ يَسْمَعُوا قَوْلي، فَما لَهُمْ غَيْرُ قَتْلي سَبيلًا، وَ لابُدَّ أَنْ تَرَوْني عَلَى الثَّرى‌ جَديلًا، لكِنْ أُوصيكُنَّ بِتَقْوَى اللَّهِ رَبِّ الْبَرِيَّةِ وَ الصَّبْرِ عَلَى الْبَلِيَّةِ وَ كَظْمِ نُزُولِ الرَّزِيَّةِ، وَ بِهذا وَعَدَ جَدُّكُمْ، وَ لا خُلْفَ لِما وَعَدَ، وَدَّعْتُكُمْ إِلهِىَ الْفَرْدَ الصَّمَدَ

؛ يادآورى كردم ولى توجّهى نكردند، پندشان دادم ولى نپذيرفتند، آنان هيچ هدفى جز كشتن من ندارند، و به ناچار مرا در اين دشت به خاك افتاده خواهيد ديد، شما را به تقواى خداوندى كه پروردگار عالم است و بردبارى در برابر گرفتارى‌ها و خويشتن‌دارى در برابر مصائب سفارش مى‌كنم. جدّ شما، پيامبراكرم صلى الله عليه و آله مرا به اين روز نويد داده است وعده‌اى كه تخلّفى در آن نخواهد بود. شما را به خداى يگانه بى نياز مى‌سپارم».

سپس مدّتى گريستم و امام اين آيه را تلاوت كرد: « «وَمَا ظَلَمُونَا وَلَكِنْ كَانُوا أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ»؛ آنها به ما ستم نكردند بلكه به خود ستم مى‌نمودند». [1]

پس از سخنان صريح و آزادمنشانه ابى عبداللَّه عليه السلام، ابتدا عبّاس بن على (برادر رشيدش) به امام عليه السلام عرض كرد: براى چه دست از تو برداريم؟ براى اين‌كه پس از تو زنده بمانيم؟ خدا نكند هرگز چنين روزى را ببينيم!!

آنگاه برادران امام و فرزندان و برادرزادگان او و فرزندان عبداللَّه بن جعفر (فرزندان حضرت زينب) به پيروى از عبّاس يكى پس از ديگرى، سخنان مشابهى گفتند، طبعاً امام عليه السلام از اين همه وفادارى و پايمردى و شهامت در انتخاب بهترين راه‌

[1]. بقره، آيه 57.