لجاجت و تعصّب:

در آيه بعد «يُؤْفَكُ عَنْهُ مَنْ أُفِكَ» به دو بلاى خانمانسوز جامعه انسانى و دو صفت زشت و رذيله اخلاقى، يعنى لجاجت و تعصّب اشاره مى‌كند. افراد لجوج و متعصّب كه حاضر به پذيرش حق نيستند، منحرف مى‌شوند. اگر تمام 124 هزار پيامبر هم براى انذار و هدايت انسانى كه مبتلا به لجاجت و تعصّب است بيايند، و هر كدام معجزه‌اى ارائه دهند، نمى‌پذيرد، بلكه همه آنها را متّهم به سحر و جنون مى‌كند! امّا اگر اهل منطق باشد در گام اوّل تسليم حق مى‌شود.

خداوند متعال در آيات 90 تا 93 سوره اسراء اشاره‌اى به گروهى از افراد لجوج زمان پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله كرده است. آنها كه ايمان خويش را منوط به معجزه‌هاى پى در پى و غير عاقلانه‌اى مى‌كردند. طبق اين آيات آنها هفت نوع معجزه طلب كردند. توجّه كنيد:

1. ما هرگز به تو ايمان نمى‌آوريم تا اينكه چشمه جوشانى از اين سرزمين (خشك و سوزان) براى ما خارج سازى‌ «وَقَالُوا لَنْ نُّؤْمِنَ لَكَ حَتَّى تَفْجُرَ لَنَا مِنَ الْأَرْضِ يَنْبُوعاً».

2. عدّه‌اى ديگر گفتند: ما هرگز تسليم تو نمى‌شويم تا اينكه باغى از نخل و انگور ايجاد كنى، كه نهرهاى آب در لابه‌لاى آن جارى باشد «أَوْ تَكُونَ لَكَ جَنَّةٌ مِنْ نَّخِيلٍ وَعِنَبٍ فَتُفَجِّرَ الْأَنهَارَ خِلَالَهَا تَفْجِيراً».

3. گروه سوم عرض كردند: ما به تو ايمان نمى‌آوريم مگر اينكه قطعات (سنگهاى) آسمان را- آن چنان كه مى‌پندارى- بر سر ما فرود آورى! «أَوْ تُسْقِطَ السَّمَاءَ كَمَا زَعَمْتَ عَلَيْنَا كِسَفاً أَوْ تَأْتِىَ بِاللَّهِ وَالْمَلَائِكَةِ قَبِيلًا».

واقعاً انسان چقدر بايد نادان باشد كه تقاضاى چنين معجزه‌اى كند. چون در صورت تحقّق ديگر زنده نخواهد ماند تا ايمان بياورد، امّا حجاب لجاجت جلوى فهم مطالب بسيار ساده و پيش پا افتاده را نيز از آنها گرفته است.

4. به تو ايمان نمى‌آوريم تا اينكه خداوند و فرشتگان را در برابر ما ظاهر كنى! «أَوْ تَأْتِىَ بِاللَّهِ وَالْمَلَائِكَةِ قَبِيلًا».