خوانندگان محترم! براى رسيدن به هر چيزى چه در امور دنيايى و چه در مسائل مربوط به آخرت، بايد صبر و استقامت داشت كه بدون تخلّق به اين صفت زيبا، نه در مسائل مادّى پيشرفتى حاصل مى‌شود، و نه در مسائل معنوى.

صبر از ديدگاه امام على عليه السلام:

حضرت على عليه السلام در نهج‌البلاغه مى‌فرمايد: نسبت به پنج چيز به شما سفارش مى‌كنم كه هر چه براى تحصيل آن كوشش و تلاش كنيد سزاوار است:

پنجمين آن به شرح زير است:

«وَعَلَيْكُمْ بِالصَّبْرِ فَإِنَّ الصَّبْرَ مِنَ الْإِيمانِ كَالرَّأْسِ مِنَ الْجَسَدِ

؛ بر شما باد به صبر و استقامت (در امور مختلف زندگى) چرا كه نقش صبر نسبت به ايمان، همچون نقش سر نسبت به بدن است». [1]

سر فرمانده بدن است؛ زيرا چشم و گوش و مغز در سر است. و صبر نيز در پيكر ايمان، نقش مهمّى همچون سر انسان نسبت به جسد دارد. براى رسيدن به مقام صابران و تخلّق به صفت زيباى صبر لازم است حالات صابران را مطالعه كنيم.

زندگى پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله مخصوصاً دوران مبارزه آن حضرت در مكّه و هجرت به مدينه مشحون از صبر و استقامت آن حضرت است.

اقسام صبر:

معمولًا براى صبر سه شاخه ذكر مى‌كنند:

1. صبر بر طاعت؛ طاعت و عبادت پروردگار سختى‌ها و مشكلاتى در پى دارد، كه بدون صبر و استقامت امكان انجام آن نيست. به عنوان مثال هنگامى كه انسان حساب اموال و دارائيش را مى‌رسد، و مبلغ هنگفتى خمس بدهكار مى‌شود، پرداخت آن برايش مشكل است. اينجاست كه بايد در مقابل انجام اين عبادت صبر و استقامت كند، تا موفّق بر انجام آن شود.

[1]. نهج‌البلاغه، كلمات قصار، شماره 82.