نام کتاب : سوگندهاى پر بار قرآن نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 523
با توجّه به اهميّت لحظه غروب آفتاب و عصر، خداوند به آن قسم ياد كرده است،
همانگونه كه به صبحگاهان و لحظه طلوع آفتاب كه اعلان پايان شب و نويدبخش آغاز روز
است در جاى ديگر قسم خورده است
«وَالضُّحَى».[1]
نتيجه اينكه غروب و طلوع آفتاب دو تحوّل بزرگ در عالم هستى، و دو نشانه از
نشانههاى پروردگار است، و لهذا متعلّق سوگند خدا قرار گرفته است.
2. مجموعه تاريخ بشر
طبق اين تفسير منظور از عصر مجموعه تاريخ بشر از آغاز آفرينش تا پايان عمر
دنياست، كه حوادث در آن فشرده شده است. و از آنجا كه تاريخ آيينه عبرتهاست، خداوند
متعال به مجموعه تاريخ بشر سوگند ياد كرده است.
انسان مىتواند تمام درسهاى لازم زندگىاش را از تاريخ فرا بگيرد. عوامل
سعادت، اسباب پيروزى، ثمرات شيرين وحدت و اتّحاد، ميوههاى تلخ اختلاف و پراكندگى،
چگونگى استفاده از فرصتها، نتايج بد غفلت از فرصتها، و مانند آن، را مىتوان از دل
تاريخ بيرون كشيد و سر لوحه عمل قرار داد.
حضرت على عليه السلام در نامه ارزشمند خود خطاب به امام مجتبى عليه السلام، كه
حاوى يك دوره اخلاق اسلامى است، مىگويد: من از اول خلقت آدم عليه السلام، تا به
امروز نبودهام، بلكه عمر محدودى داشتم. امّا تاريخ بشر را مطالعه كرده، و از
حوادث زندگى آنها عبرت گرفته و از تجربيّاتشان استفاده كردهام، چنانكه گويى هميشه
همراه آنها بودهام.
تمام اين تجربيات را براى تو (امام حسن عليه السلام)، در اين نامه خلاصه
كردهام». [2]
در اهميّت تاريخ بشر همين بس كه خداوند متعال در اكثر سورههاى قرآن در مورد
اقوام و ملل پيشين سخن گفته، و درسهاى تازهاى به ما مىدهد كه به عنوان نمونه به
دو داستان آن به صورت خلاصه اشاره مىكنم: