چوپانى حيوانات مشكلات فراوانى دارد، بايد آن را بگذرانند تا بتوانند چوپان خوبى براى انسانهاى جاهل و نادان باشند، و آنها را به خوبى هدايت كنند.

قرآن مجيد در آيات پايانى سوره ضحى به سه مشكل از مشكلات مهم و فراوان پيامبر اسلام و امدادهاى الهى در نجات پيامبر اعظم از آن مشكلات، و سپس وظيفه پيامبر در مقابل نعمتى كه خداوند به وى ارزانى داشته اشاره مى‌كند.

در مباحث گذشته به مشكلات سه گانه اشاره شد، و اينك به وظائف سه گانه پيامبر اسلام توجّه كنيد:

وظيفه اوّل: اكرام يتيمان‌

اكرام فرزندان بى‌سرپرست و بى‌پناه، نخستين وظيفه‌اى است كه خداوند متعال به آن اشاره كرده است. و اين نشان از اهميّت فوق العاده كمك به يتيمان مى‌دهد، كه در روايات انعكاس گسترده‌اى دارد. به عنوان نمونه به دو حديث در اين زمينه توجّه كنيد:

نوجوانى خدمت پيامبر اسلام رسيد و عرض كرد:

«غُلامٌ يَتيمٌ وَ اخْتٌ لى‌ يَتيمَةٌ، وَ امُّ لى‌ ارْمَلَةٌ، اطْعِمْنا مِمَّا اطْعَمَكَ اللَّهُ، اعْطاكَ اللَّهُ مِمَّا عِنْدَهُ حَتَّى تَرْضى‌

؛ نوجوانى يتيم هستم، و خواهرى يتيم، و مادرى بيوه دارم. شكم ما را از آنچه خداوند روزيت كرده سير كن، تا خداوند از خزانه لطفش آنقدر به تو بدهد كه راضى شوى».

پيامبر صلى الله عليه و آله هنگامى كه ديد اين نوجوان در جملاتى كوتاه هم خود و خانواده‌اش را معرّفى كرد، و هم خواسته‌اش را بيان نمود، و هم براى حضرت دعا كرد، خطاب به او فرمود:

«ما احْسَنَ ما قُلْتَ يا غُلامُ‌

؛ چه نيكو سخن مى‌گويى!».

سپس خطاب به بلال فرمود: به منزل ما برو و هر چه موادّ غذايى هست بياور. بلال رفت، و بيست و يك عدد خرما، كه تمام موادّ غذايى موجود در خانه پيامبر صلى الله عليه و آله بود را آورد. حضرت آنها را به نوجوان داد و فرمود: هفت عدد از خرماها براى خودت، و 13 آن براى خواهرت، و باقيمانده براى مادرت». و بدينوسيله تمام موجودى غذايى‌