نام کتاب : سوگندهاى پر بار قرآن نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 404
شرح و تفسير سوگندها:
«والضّحى» اوّلين سوگند،
سوگند به ضحى است. ضحى تمام روز نيست، بلكه قسمتى از روز است كه آفتاب در زمين
گسترده شده، و سراسر زمين را فرا مىگيرد.
يعنى هنگامى كه دو سه ساعت از طلوع آفتاب گذشته باشد.
«وَاللَّيْلِ إِذَا سَجَى» دومين سوگند، سوگند به شب است، البتّه نه تمام شب، بلكه آن هنگام كه تاريكى
شب سراسر كره زمين را فرا مىگيرد، و به دنبال آن آرامش ارزانى زمينيان مىگردد.
«سَجِىّ» از ماده «سُجُوّ» دو معنا دارد: 1. آرامش. 2. گسترش، و اين دو ملازم
يكديگرند. هنگامى كه تاريكى گسترش يابد و كره زمين را فرا گيرد، آرامش نيز حكمفرما
خواهد شد.
سؤال: چرا به پاسى از روز و پاسى از شب قسم ياد شده
است؟
پاسخ: زيرا شب و روز از نعمتهاى الهى است، كه اگر هر
يك از آنها نباشد، ادامه حيات امكانپذير نخواهد بود. اگر همواره روز باشد و در پى
آن شب نيايد تمام موجودات زنده بر اثر شدّت حرارت و گرما نابود خواهند شد. واگر
همواره شب باشد، و روز در پى آن نيايد تمام موجودات زنده بر اثر سرما منجمد شده،
از بين مىروند.
همانگونه كه قبلًا نيز گفته شد روزهاى كره ماه معادل چهارده شبانه روز كره
زمين، و شبهاى آن نيز معادل چهارده شبانه روز كره خاكى ماست. يعنى هر شبانه روز
كره ماه، تقريباً معادل يك ماه كره خاكى ماست. بدين جهت در نيمه شب كره ماه همه
چيز به حالت انجماد در مىآيد، و در نيمه روز آن همه چيز در حال غليان و جوشش است.
خداوند متعال ضمن اشاره به اين دو نعمت بزرگ، مىفرمايد: