نام کتاب : سوگندهاى پر بار قرآن نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 36
پدران و
مادران نبايد در تمام امور فرزندانشان دخالت كنند، و استقلال آنها را به مخاطره
بيندازند؛ ولى زمانى كه مشكلات مهمّى در زندگى آنها ايجاد مىشود، كه آنها به
تنهايى قادر بر حلّ و فصل آن نيستند، نبايد بىتفاوت بنشينند. بلكه موظّف هستند به
يارى آنها بشتابند، و با استفاده از تجربه خود، آن را حل كنند. به هر حال پس از
قسم عبداللَّه بن رواحه آيه مذكور نازل شد و او را مورد عتاب و سرزنش قرار داد كه:
چرا چنين قسمى ياد كردى؟!
اقسام سوگند:
خداوند متعال
در ادامه اين بحث، در آيه 225 سوره بقره به دو نوع سوگند و قسم اشاره مىكند:
« «لَا يُؤَاخِذُكُمُ
اللَّهُ بِاللَّغْوِ فِى أَيْمَانِكُمْ وَلَكِنْ يُؤَاخِذُكُمْ بِمَا كَسَبَتْ
قُلُوبُكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ حَلِيمٌ»؛ خداوند شما را به خاطر سوگندهايى
كه بدون توجّه ياد مىكنيد مؤاخذه نخواهد كرد، امّا به آنچه دلهاى شما كسب كرده (و
سوگندهايى كه از روى اراده و اختيار ياد مىكنيد،) مؤاخذه مىكند و خداوند آمرزنده
و بردبار است».
نوع اوّل،
سوگند لغو ناميده مىشود. منظور از قسم لغو، آن است كه انسان در حالتى غير عادى،
كه حال خودش را نمىفهمد قسم ياد كند. چنين قسمى اعتبارى ندارد، و طبق آيه شريفه
نبايد به آن اعتنا كرد.
نوع دوم،
سوگندى است كه در حال عادى، و از روى اراده و اختيار بجا آورده مىشود. چنين قسمى
معتبر، و عمل بر طبق آن لازم، و تخلّف از آن حرام است؛ مشروط بر اينكه آنچه براى
آن قسم خورده شده، كار حرامى نباشد. مثل اينكه در حال عادى و با علم و اختيار قسم
مىخورد كه ديگر به خانه برادرش نرود، چنين قسمى اعتبار ندارد. زيرا هر چند از روى
علم و اختيار و در حالت عادى بوده، ولى چون براى كار حرامى است عمل به آن واجب
نيست. چرا كه صله رحم واجب است، و نمىتوان با قسم و نذر و مانند آن، واجب الهى را
ترك كرد.
نام کتاب : سوگندهاى پر بار قرآن نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 36