آرى! علم و تقوا و سخاوت و شجاعت و قدرت و زهد و ساده‌زيستى و خلاصه همه صفات شايسته در على جمع شده، و او مجسّمه همه خوبيهاست.

سؤال: على عليه السلام كه به هنگام نماز آن قدر غرق در ياد خدا مى‌شد كه متوجّه عمليّات جرّاحى بيرون آوردن پيكان تير از پايش نمى‌شد، چگونه صداى فقير را در مسجد شنيد و انگشترش را به وى داد؟ آيا اين مطلب با حضور قلب آن حضرت در نماز منافات ندارد؟

جواب: درست است كه آن حضرت به هنگام نماز همه چيز جز خدا را فراموش مى‌كرد، امّا شنيدن صداى سائل و كمك به او نيز عبادتى است در راستاى قرب الهى و منافاتى با نماز ندارد، و به تعبير ديگر، حضرت دو عبادت (اقامه صلاة و اعطاى زكات) را همزمان انجام داد، و عبادات تضادّى با همديگر ندارند. آرى! اگر حضرت در حال نماز به خودش توجّه مى‌كرد منافات با حضور قلب داشت، امّا توجّه به تقاضاى سائل كه رسول خداست هيچ منافاتى با حضور قلب ندارد.

بخل در روايات:

به دو نمونه از رواياتى كه در مذمّت بخل وارد شده، توجّه كنيد:

1. پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله فرمودند:

«تَقُولُ لِلْغَنِىِّ: يا مَنْ وَهَبَهُ اللَّهُ دُنْيا كَثيرَةً واسِعَةً فَيْضاً، وَسَأَلَهُ الْفَقيرُ الْيَسيرَ قَرْضاً فَأَبى‌ الّا بُخْلًا! فَتَزْدَرِدُهُ‌

؛ آتش جهنّم به ثروتمند بخيل مى‌گويد: اى كسى كه خداوند در دنيا به زندگيت وسعت داد، و در جواب شخص نيازمندى كه كمك كوچكى از تو خواست، او را رد كردى و خواسته‌اش را بر اثر بخلت عملى نكردى، سپس او را مى‌بلعد!». [1]

2. و در روايت ديگر از امام هادى عليه السلام مى‌خوانيم كه فرمود:

«الْبُخْلُ اذَمُّ الْأَخْلاقِ‌

؛ بخل مذموم‌ترين اخلاق رذيله است». [2]

[1] ميزان الحكمه، ج 1، حرف الباء، باب 322، ح 1605.

[2] همان مدرك، باب 231، ح 1581.