تنوّع سوگندهاى قرآن:

جالب اينكه قسم‌هاى قرآن بسيار متنوّع است. خداوند متعال در برخى از آيات قرآن به ذات پاك خويش قسم خورده، و در مواردى به قرآن مجيد سوگند ياد كرده، و در پاره‌اى از آيات به شخص پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله قسم خورده است. روز قيامت، جان و روح انسان، فرشتگان و صفوف ملائكه، و در يك جمله، موجودات مقدّس، از ديگر امورى است كه متعلّق سوگند پروردگار قرار گرفته است. همانگونه كه در آيات ديگر، موجودات با عظمتى، نظير خورشيد، ماه، شب و روز، شفق، صبحگاهان، سرزمين مقدّس مكّه، و اسبهايى كه نفس زنان به سوى ميدان جهاد حركت مى‌كنند، و مانند آن موضوع قسم پروردگارند. حتّى در آيات مورد اشاره سوگند به موادّ غذايى، نظير انجيل و زيتون، نيز ديده مى‌شود. بنابراين قسم‌هاى قرآن مجيد بسيار متنوّع و گوناگون است.

پيش‌نيازهاى بحث:

سؤالات مختلفى در مورد قسم‌هاى قرآن مطرح است، كه بايد قبل از ورود به اصل بحث پيرامون آن بحث كرد، از جمله:

1. چرا خداوند متعال قسم ياد مى‌كند؟ آيا خداوند نياز به قسم دارد؟

2. منظور از سوگندهاى پروردگار در آيات مورد بحث چيست؟

3. چرا خداوند به موضوعات خاصّى، كه به بخشى از آن اشاره شد، قسم ياد كرده؟

4. چيزى كه براى آن قسم ياده شده (مُقْسَمُ له) چيست؟

5. چه رابطه‌اى بين قسم و مقسم له وجود دارد؟ مثلًا آنجا كه خداوند به خورشيد و نورش، و ماه و پرتوش و ... قسم خورده، سپس انسانهايى كه با هواى نفس خود مبارزه مى‌كنند و بر آن غالب مى‌شوند را رستگار شمرده، چه ارتباطى بين خورشيد و مبارزه با هواى نفس وجود دارد؟

و مباحث ديگرى كه در ضمن بحثهاى آينده به آن خواهيم پرداخت.