روز به روز بيمارى‌اش بدتر مى‌شد. حكيمى به او گفت: «اگر فرد بى‌غم و غصّه‌اى را بيابى، و پيراهنش را بگيرى و بر تن كنى، بيمارى‌ات بهبود مى‌يابد».

اطرافيان بيمار دست به جستجو و تفحّص در بين بستگان و همسايگان و آشنايان و ديگر همشهريان زدند، امّا با هر كس گفتگو مى‌كردند او را داراى غصّه و مشكلى مى‌يافتند. به ناچار دامنه تحقيقات را به خارج از شهر، به روستاها و بيابانها كشاندند، و شب و روز مشغول پرس و جو از اين و آن شدند. امّا هر چه بيشتر تلاش مى‌كردند، نتيجه‌اى نمى‌گرفتند، و كم كم گرد وغبار يأس و نااميدى چهره آنها را فرا گرفت، تا اينكه روزى در بيابان چوپانى را ديدند كه شاد و خوشحال مشغول نواختن نى و رقص و شادمانى است. برق اميد در چشمانشان درخشيد، به نزد او رفتند و از غم و غصّه و مشكلاتش پرسيدند. او نه مشكل همسر داشت، نه مشكل فرزند، نه مشكل همسايه، نه مشكل ادارى، نه مشكل مسكن، نه مشكل بيمارى، نه مشكل بدهى، و نه هيچ مشكل ديگر. گفتند: ما نياز به پيراهن تو داريم، كه بر تن بيمارمان كنيم تا شفا يابد.

گفت: متأسّفانه پيراهن ندارم! بيمار افسرده دل هنگامى كه فهميد در دنيا هيچ انسان بى‌مشكلى را نمى‌توان پيدا كرد بر افسردگى خود غلبه كرد و با اطّلاع از ناملايمات و مشكلات ديگران، افسردگى خود را فراموش كرد. اين قصّه چه واقعى باشد يا يك افسانه، در هر حال حاكى از حقيقت انكارناپذيرى است كه آيه شريفه به آن اشاره دارد؛ و آن اينكه: تمام انسانها داراى رنجها و ناراحتيها و مشكلاتى هستند. و خداوند براى توجّه دادن ما به اين حقيقت سوگندهاى سه گانه را ياد كرده است.

فلسفه رنجها و بلاها و مشكلات:

سؤال: فلسفه اين همه رنج و زحمت و مشكلات، كه نوع بشر با آن گلاويز است،