نام کتاب : سوگندهاى پر بار قرآن نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 198
شرح و تفسير مقسم له:
تمام قسمهاى بالا براى بيان اين حقيقت است كه: اى انسان! تو نيز در دوران عمرت
دائماً در حال تغيير و تحوّل هستى، همانگونه كه ديگر موجودات مشمول اين قانون
هستند. آنكه هرگز فانى نشود، و تغييرناپذير است، فقط ذات پاك و ازلى و ابدى اوست.
ما همه فانى و بقا بس تو راست
ملك تو آلا و تقدّس تو راست
اين تغييرات از هنگامى كه نطفه انسان تبديل به جنين مىشود، شروع مىگردد و پس
از تولّد تا هنگام مرگ ادامه دارد. نه تنها انسان كه تمام موجودات هستى غير از ذات
پاكش در حال تغيير و دگرگونى هستند. براى روشنتر شدن اين مطلب لازم است تفسير
«طَبَقٍ» و «لَتَرْكَبُنَّ» را بدانيم؛ هر چند مفسّران فقط به تفسير «طبق»
پرداخته، و پيرامون دومى بحث چندانى نكردهاند. توجّه كنيد:
«طبق» معانى متعدّدى دارد. از جمله:
1. طبق به معناى طبقه است؛ همان چيزى كه در فارسى نيز مرسوم است.
2. بشقاب و سينى مسطّح و صاف نيز از معانى ديگر طبق است، اين معنا در فارسى
قديم ديده مىشود.
3. حالات مختلف و گوناگون انسان، معناى سوم طبق است، كه در اينجا منظور از طبق
همين معناست. يعنى حالات انسان پيوسته در حال دگرگونى و تحوّل است. [1]
برخى از دانشمندان حالات انسان را از لحظه تشكيل اوّلين اجزاى بدن، يعنى نطفه،
تا لحظه مرگ محاسبه كردهاند، و چهل حالت مختلف براى آدمى شمردهاند.
جالب اينكه در ادبيّات عرب براى 37 حالت از اين چهل حالت نام مخصوصى وجود
دارد، و اين نشانه گستره و قوى بودن ادبيّات عرب است، و لهذا قرآن مجيد نيز به
زبان عربى نازل شده است. به ده مورد از 37 حالت بالا در عربى اشاره مىشود: