4. سوگندهاى سوره فجر

به سپيده دم سوگند، و به شبهاى دهگانه، و به زوج و فرد، و به شب هنگامى كه (به سوى روشنايى روز) حركت مى‌كند سوگند (كه پروردگارت در كمين ظالمان است)، آيا در آنچه گفته شد، سوگند مهمّى براى صاحبان خرد نيست؟!

شرح و تفسير: تفكّر و انديشه‌

سوگندهاى اين سوره نيز سربسته است؛ علاوه براينكه مقسم له هم اجمال و ابهام دارد. اضافه بر اين دو ابهام، رابطه بين مقسم به و مقسم له نيز سربسته است. و همان‌گونه كه قبلًا نيز گذشت، هدف از اين اجمال و ابهام به جريان انداختن افكار مردم است. اساساً يكى از فلسفه‌هاى آيات متشابه قرآن بكار انداختن انديشه و تفكّر مخاطبان آن است. انديشه و تفكّر آن قدر مهم است كه حضرت على عليه السلام مى‌فرمايد:

«الْفِكْرُ مِرْآةٌ صافِيَةٌ

؛ فكر و انديشه آيينه صاف و بدون زنگار است». [1] اگر اين آيينه با هوا و هوس آميخته نشود مى‌توان راه سعادت را در آن ديد، و در آن مسير گام زد، و راه‌

[1]. ميزان الحكمة، ج 8، باب 3252، ح 16208.