مقسم له چيست؟

سؤال: طبق تفسير اوّل قسم‌هاى پنجگانه روشن شد، و ابهام و پيچيدگى آن برطرف گرديد، امّا اين قسم‌ها براى چيست؟ و مقسم له چه مى‌باشد؟

پاسخ: مقسم له در اين سوره ذكر نشده است، ولى از آياتى كه پس از قسم‌هاى پنجگانه آمده مى‌توان فهميد كه مقسم له چيست. دانشمندان و مفسّران جمله‌هاى مختلفى در تقدير گرفته‌اند، در يك عبارت ساده مى‌توان گفت:

جمله محذوف به شرح زير است: «ان البعث حق» يا «ان الحياة بعدالموت حق» يعنى سوگند به آن گروه‌هاى پنجگانه فرشتگان (كه مأموريّتهاى بسيار مهمّى دارند) روز رستاخيز و زندگى پس از مرگ حق است، و بدون شك روزى رخ خواهد داد.

پيامهاى سوگندهاى پنجگانه:

نخستين پيام قسم‌هاى مذكور اين است كه: اى انسان! خداوندى كه قادر است اين همه فرشتگان را با مأموريّتهاى متفاوت خلق كند، او قادر بر معاد و بازگرداندن حيات و زندگى به انسانهاى مرده پس از رستاخيز نيز خواهد بود.

به تعبير ديگر، پيام نخست اين قسم‌ها قدرت مطلقه و سيطره كامله حضرت حق بر تمام جهان هستى، و همه امور از جمله زنده كردن مردگان است، و اينكه معاد چيز غريبى نمى‌باشد. شبيه اين مطلب در آيات زيادى از قرآن مجيد به چشم مى‌خورد، از جمله در آيات پايانى سوره ياسين مى‌خوانيم:

روزى عربى بيابانى، در حالى كه استخوانى پوسيده در دست داشت، خدمت پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله رسيد. آن مرد در جلوى چشمان حضرت، استخوان پوسيده را خرد كرد، و روى زمين ريخت، سپس خطاب به حضرت عرض كرد: چه كسى مى‌تواند اين استخوانهاى پوسيده را دوباره زنده كند؟!

خداوند متعال در پاسخ او، خطاب به پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله فرمود:

« «قُلْ يُحْيِيهَا الَّذِى أَنشَأَهَا أَوَّلَ مَرَّةٍ وَهُوَ بِكُلِّ خَلْقٍ عَلِيمٌ»؛ بگو: «همان كسى آن را